Bij het meldpunt van de AFM zijn in de afgelopen weken tientallen meldingen binnengekomen van fraude via platforms zoals Whatsapp, Telegram, Facebook en Linkedin, aldus woordvoerder Paul Hartogsveld. Veel van deze meldingen zijn ook gedaan bij de politie en de Fraudehelpdesk, meldt Nieuws Impuls.
De AFM merkte vooral vlak na de zomer een piek in deze aanpak, hoewel de reden hiervoor onduidelijk blijft. Het lijkt te gaan om een ‘internationaal collectief’ van oplichters, aangezien ook toezichthouders in het buitenland een stijging van oplichtingsmeldingen rapporteren.
Chatgroep
Consumenten worden via Whatsapp vaak zonder uitnodiging aan chatgroepen toegevoegd. Ook komen deelnemers via valse advertenties in deze groepen terecht, waarbij gebruik wordt gemaakt van de namen van bekende personen in de beleggingswereld of financiële journalistiek die zogenaamd gratis beleggingsadvies geven. Dit zijn echter nepaccounts.
De AFM stelt dat sommige oplichters zelfs de naam en het logo van de AFM misbruiken om beleggers te misleiden. Zodra iemand zich in zo’n groep bevindt, wordt deze soms onder druk gezet om te investeren in specifieke aandelen of cryptoactiva. “Vaak worden onrealistische rendementen beloofd en mensen worden gehinderd om snel te investeren,” aldus Hartogsveld. Als mensen eenmaal geld overmaken, zijn ze dat geld kwijt.
Het is recentelijk voorgekomen dat beleggers daadwerkelijk geld hebben verloren, hoewel de exacte bedragen en frequentie van deze verliezen niet bekend zijn. Deze praktijken zijn al langer gaande, maar lijken nu sterk toegenomen.
Bekende beleggers waarschuwen
Beleggingsadviseur Corné van Zeijl en auteur Janneke Willemse hebben eerder op sociale media gewaarschuwd dat oplichters hun gegevens gebruiken voor deze vormen van bedrog. Ze benaderen slachtoffers, nodigen hen uit voor groepen en doen vaak vreemde kooptips, aldus Willemse.
“Deze week kreeg ik nog melding van een nepaccount dat mijn naam gebruikt.” In eerste instantie zijn deze nepaccounts moeilijk te onderscheiden van echte. Ze kopiëren dezelfde foto en bio, maar de accountnaam wijkt vaak net iets af. Bij de gegeven tips valt op dat ze vreemd zijn geformuleerd, wat niet overeenkomt met haar gebruikelijke stijl.
Volgens Willemse is er vaak sprake van ‘klassieke pump en dump-praktijken’, waarbij oplichters de aandelenkoers opdrijven en vervolgens met winst verkopen, waardoor de koers weer instort. Hun doel is om zoveel mogelijk mensen te laten instappen voor een goede opbrengst.
Wennen
Zowel Willemse als Van Zeijl adviseren mensen om verdachte accounts te rapporteren en te blokkeren. Ze benadrukken dat consumenten alert moeten zijn op deze soorten uitnodigingen; het is essentieel om het echt te verifiëren. Zodra een nepaccount wordt verwijderd, verschijnt er meestal snel weer een nieuw account. “We moeten eraan wennen,” voegt Willemse toe.
Slachtoffers van fraude kunnen aangifte doen bij de politie en melding maken bij de AFM of de Fraudehelpdesk.
Rode vlaggen
De AFM geeft consumenten enkele ‘rode vlaggen’ mee die kunnen helpen bij het herkennen van oplichters. Een van de signalen is dat men ongevraagd aan chatgroepen voor beleggingsadviezen wordt toegevoegd. “Gerenommeerde partijen doen dit nooit.” Daarnaast worden er vaak tips gegeven over aandelen die ‘gegarandeerd’ in waarde zullen stijgen, terwijl de uitnodiging wordt gepresenteerd als een unieke en tijdelijke kans.
Volgens Hartogsveld worden mensen onder druk gezet om snel beslissingen te nemen, waarbij onrealistisch hoge rendementen worden beloofd. “Het is vaak te mooi om waar te zijn,” aldus de AFM-woordvoerder.
