Het voorgenomen afschaffen van de hypotheekrenteaftrek (HRA) in de komende jaren, zoals voorgesteld door partijen zoals het CDA, heeft grote implicaties voor de woningmarkt. Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) waarschuwt dat een mogelijke daling van de woningprijzen niet zal leiden tot een toegankelijkere markt voor kopers. Integendeel, EIB-directeur Taco van Hoek benadrukt in De Telegraaf dat de afbouw van de HRA de netto woonlasten voor kopers verhoogt, meldt Nieuws Impuls.
Bijzonder kwetsbare groepen zoals koopstarters en huishoudens met lagere en middeninkomens zullen de grootste klappen voelen van de beëindiging van de HRA, zegt Van Hoek. “Zij betalen straks de rekening en kunnen nog moeilijker een huis kopen,” aldus de directeur. Het idee dat vooral de rijke huiseigenaren van de aftrek profiteren, worden door het EIB als onjuist bestempeld. Slechts 3% van de hypotheken ligt boven de € 650.000, zo blijkt uit hun cijfers.
Zonder de HRA kunnen starters gemiddeld € 55.000 minder lenen, zo bericht De Telegraaf op basis van data van de Hypotheekshop.
Lagere prijzen, minder bouwen
Volgens het EIB zal het beperken van de HRA leiden tot een afname van de vraag en dalende prijzen, wat op zijn beurt investeringen in nieuwbouw onaantrekkelijk maakt. Van Hoek stelt in De Telegraaf: “Als er tijdelijk minder vraag is en de prijzen dalen, worden er minder huizen gebouwd, waardoor de prijs uiteindelijk weer goeddeels terugveert. Dit leidt dus tot een tegenstrijdig effect van wat de politiek wil bereiken, namelijk meer woningbouw. Wij schatten in dat het uiteindelijk de prijs met twee tot drie procent zal dempen.”
De afschaffing van de HRA levert de schatkist netto ongeveer € 8,1 miljard op. Het CDA stelt voor om dit bedrag via verlaagde inkomstenbelasting terug te geven aan huiseigenaren. Echter, het EIB waarschuwt dat deze compensatie niet effectief zal zijn omdat zowel rijke woningbezitters als huurders er profijt van hebben. Van Hoek voegt daaraan toe: “De groep die de politiek zegt te willen ontzien, de starters en de mensen die net beginnen aan hun wooncarrière, worden hierdoor maar beperkt gecompenseerd voor de afschaffing van de aftrek.”
Het EIB weerlegt ook het idee dat de HRA een oneerlijk voordeel biedt aan woningbezitters. “De totale tegemoetkoming aan de huursector, waaronder huursubsidies en hurenbegrenzing, bedraagt jaarlijks € 17 miljard. Er is dan ook veel af te dingen op het beeld dat juist kopers zulke enorme voordelen zouden ontvangen,” aldus de instantie.
