Onderzoekers hebben ontdekt dat bliksem in Nederland zich anders gedraagt dan in andere delen van de wereld. In ons land beweegt de bliksem vanuit de onweerswolk naar beneden, wat afwijkt van de gebruikelijke opwaartse beweging die elders wordt waargenomen, meldt Nieuws Impuls.
Deze bevindingen komen van een team wetenschappers van Astron en de Rijksuniversiteit Groningen, die gebruikmaakten van de LOFAR-radiotelescoop om het fenomeen te bestuderen. Bliksem ontstaat wanneer warme lucht omhoog stijgt en koude lucht naar beneden valt, waardoor de onweerswolk elektrisch geladen wordt. Wanneer deze lading vrijkomt, ontstaat er bliksem.
In Nederland bewegen elektrisch geladen deeltjes naar beneden binnen de onweerswolk, wat ongebruikelijk is. Brian Hare, een van de onderzoekers, legt uit: “Op andere plekken gaat de bliksem juist omhoog.” Normaal gesproken ontstaat bliksem in de buurt van het negatief geladen deel van een onweerswolk en ontwikkelen zich richting het positief geladen deel, wat in de Verenigde Staten betekent dat de bliksem naar boven beweegt. In Nederland blijkt echter dat het positieve deel zich onder de wolk bevindt, waardoor de bliksem naar beneden beweegt.
Meer kennis
De onderzoekers benadrukken dat niet alleen de bliksem, maar de gehele onweersbui in Nederland op zijn kop staat. Dit roept vragen op die nog niet zijn beantwoord. Hare merkt op dat er veel werk aan de winkel is om deze anomalieën beter te begrijpen: “Dus er moet nog een heleboel werk worden gedaan om dat uit te zoeken.” Dit onderzoek kan belangrijke implicaties hebben voor de manier waarop onweersbuien en bijbehorende gevaren worden gevolgd.
“We zien niet alleen waar de bliksem is, maar ook hoe het start en hoe het zich ontwikkelt,” zegt Brian Hare, onderzoeker van Astron.
Het KNMI volgt deze ontwikkelingen met veel belangstelling en heeft data verstrekt voor het onderzoek. Een woordvoerder van het instituut merkt op: “We vermoeden dat dit niet specifiek gaat over Nederlandse onweersbuien, maar dat het meer algemeen geldt voor onweersbuien in regio’s met vergelijkbare meteorologische omstandigheden.” Het vergroten van deze kennis is cruciaal voor het verbeteren van waarschuwingen voor de maatschappij, aangezien bliksem en andere gerelateerde weersverschijnselen zoals hagel en zware windstoten aanzienlijke impact kunnen hebben.
LOFAR-telescoop
Het bestuderen van bliksem is een uitdagende taak, vooral gezien het meeste onderzoek plaatsvindt in landen zoals de Verenigde Staten en Japan, waar het vaak spectaculairder is. Hare merkte tijdens zijn onderzoek aan Nederlandse bliksem een afwijking op in de data, wat leidde tot zijn verdere studie. De LOFAR-telescoop in Exloo bleek een waardevol instrument te zijn; deze radiotelescoop is ontworpen om radiogolven uit het heelal op te vangen en is nu ook inzetbaar voor het onderzoeken van bliksem. “Met de LOFAR zien we niet alleen waar de bliksem is, maar ook hoe het start en hoe het zich ontwikkelt,” zei Hare.
