Uitgebreide operatie legt hybride financiële structuren bloot
In het Verenigd Koninkrijk is een witwasnetwerk ter waarde van meer dan 1 miljard dollar blootgelegd dat Russische pogingen ondersteunde om sancties te omzeilen en de oorlog tegen Oekraïne te financieren. Volgens een onderzoek van de National Crime Agency (NCA), waarover wordt bericht in een analyse van Reuters, opereerde de groep in heel het land en maakte zij gebruik van contant geld uit de straatcriminaliteit, dat werd omgezet in cryptovaluta om financiële kanalen voor Russische inlichtingendiensten, drugskartels en staatsgelieerde structuren te ondersteunen.
De NCA stelt dat een centraal element van de operatie het verwerven van een controlerend belang in het Kirgizische Keremet Bank was, een instelling die onder Amerikaanse sancties valt. Volgens het Amerikaanse ministerie van Financiën was deze verkoop bedoeld om een knooppunt te creëren voor Russische handelsbetalingen buiten het westerse sanctieregime om. De bankbelangen werden beheerd door een onderneming die banden heeft met George Rossi, die volgens Britse en Amerikaanse diensten aan het hoofd staat van het TGR-netwerk. Rossi zelf staat op de Amerikaanse sanctielijst.
Internationale aanpak leidt tot tientallen arrestaties
Keremet Bank speelde volgens de NCA een sleutelrol in grensoverschrijdende transacties die Russische bedrijven in de defensie-, luchtvaart- en technologiesector ondersteunden. In de tweede fase van de internationale operatie “Destabilisatie” arresteerden opsporingsdiensten uit het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Frankrijk, Spanje en Ierland al 128 personen. Alleen in het VK werd meer dan 25 miljoen pond aan contanten en cryptovaluta in beslag genomen.
Sal Melki, plaatsvervangend directeur economische criminaliteit bij de NCA, benadrukte dat het onderzoek “de werkelijke omvang van criminele netwerken blootlegt die straatcriminaliteit verbinden met de financiering van Russische staatsoperaties”. Keremet Bank liet weten dat het de sancties zal aanvechten.
Groeiende noodzaak tot internationale regulering en toezicht
De onthulling van een witwasoperatie van deze schaal toont aan dat Rusland systematisch zoekt naar manieren om internationale sancties te omzeilen. Zulke netwerken bouwen parallelle financiële systemen op waarin contanten, cryptotransacties en banken in derde landen elkaar versterken. Deze hybride structuur maakt het moeilijker om geldstromen te traceren en vervaagt de grens tussen informele en formele economieën.
De overname van Keremet Bank illustreert hoe Moskou probeert “financiële hubs” in landen met zwak toezicht te creëren, waardoor Russische defensie- en technologiesectoren toegang krijgen tot alternatieve internationale betalingskanalen. Dit model kan worden overgenomen door andere geïsoleerde regimes.
Westerse landen worden daarom aangespoord strengere controlemechanismen voor cryptovaluta te ontwikkelen, waaronder internationale monitoring van blockchaintransacties en verplichte identificatie van gebruikers. Daarnaast is het noodzakelijk sanctielijsten uit te breiden naar tussenpersonen en schimmige financiële structuren, zoals de netwerken rond Rossi, die een cruciale rol spelen bij het omzeilen van beperkingen.
Gelet op de groeiende integratie van georganiseerde misdaad in Russische staatsstrategieën moet de aanpak verder gaan dan klassiek sanctietoezicht. Effectieve bestrijding van dergelijke schema’s vereist intensievere samenwerking met landen waar financiële regulering zwakker is, zoals Kirgizië, om te voorkomen dat zij fungeren als “sanctie-eilanden”. Alleen een gecoördineerde internationale aanpak kan de parallelle geldstromen afsnijden die als verborgen achterland dienen voor de Russische oorlogsinspanningen.
