Huishoudens met een inkomen tussen de 21.000 en 70.000 euro hadden in 2023 meer geld vrij te besteden dan in 2019, ondanks de sterke prijsstijgingen. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB). De stijging van het besteedbaar inkomen liep harder op dan de kosten voor vaste lasten en noodzakelijke uitgaven.
Gemiddeld stegen de uitgaven aan vaste lasten en noodzakelijke kosten van 21.000 euro in 2019 naar ruim 23.000 euro in 2023. Tegelijkertijd groeide het gemiddelde besteedbare inkomen met 10.000 euro tot 55.000 euro. Hierdoor daalde de zogenoemde lastenquote, het deel van het inkomen dat opgaat aan vaste en noodzakelijke kosten, van 50 naar 46 procent.
De stijging van de uitgaven komt vooral door hogere energieprijzen en duurdere boodschappen. De woonlasten bleven gemiddeld genomen stabiel. Door de stijgende lonen hielden huishoudens uiteindelijk meer over.
Grote verschillen tussen huishoudens
Niet alle groepen profiteren in gelijke mate. Zo houden huurders gemiddeld genomen minder geld over dan huiseigenaren. Huurders besteden gemiddeld 15 procentpunt meer van hun inkomen aan vaste en noodzakelijke kosten. Volgens het CPB komt dat omdat huiseigenaren over het algemeen meer verdienen dan huurders.
Volgens het CPB hebben overheidsmaatregelen in 2022 en 2023, zoals de energietoeslag en compensatieregelingen, geholpen om de stijgende lasten te dempen. Zo kregen alle huishoudens een compensatie van 380 euro en kwamen er extra regelingen voor mensen rond het sociaal minimum.
In het onderzoek rekent het CPB huishoudens met een besteedbaar jaarinkomen tussen de 21.000 en 70.000 euro tot de middeninkomens. Volgens die definitie valt het merendeel van de Nederlanders in deze categorie. Onder vaste lasten vallen onder meer huur, hypotheeklasten en abonnementen. Noodzakelijke uitgaven zijn bijvoorbeeld de kosten voor boodschappen.
Het CPB baseert zich op een vergelijking van huishoudboekjes over de periode 2019 tot en met 2023.
ABN Amro-analyse
De uitgaven aan boodschappen werden niet meegenomen in de ABN Amro-analyse.
Huishoudens met een inkomen tussen de 21.000 en 70.000 euro hadden in 2023 meer geld vrij te besteden dan in 2019, ondanks de sterke prijsstijgingen. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB). De stijging van het besteedbaar inkomen liep harder op dan de kosten voor vaste lasten en noodzakelijke uitgaven.
Gemiddeld stegen de uitgaven aan vaste lasten en noodzakelijke kosten van 21.000 euro in 2019 naar ruim 23.000 euro in 2023. Tegelijkertijd groeide het gemiddelde besteedbare inkomen met 10.000 euro tot 55.000 euro. Hierdoor daalde de zogenoemde lastenquote, het deel van het inkomen dat opgaat aan vaste en noodzakelijke kosten, van 50 naar 46 procent.
De stijging van de uitgaven komt vooral door hogere energieprijzen en duurdere boodschappen. De woonlasten bleven gemiddeld genomen stabiel. Door de stijgende lonen hielden huishoudens uiteindelijk meer over.
Grote verschillen tussen huishoudens
Niet alle groepen profiteren in gelijke mate. Zo houden huurders gemiddeld genomen minder geld over dan huiseigenaren. Huurders besteden gemiddeld 15 procentpunt meer van hun inkomen aan vaste en noodzakelijke kosten. Volgens het CPB komt dat omdat huiseigenaren over het algemeen meer verdienen dan huurders.
Volgens het CPB hebben overheidsmaatregelen in 2022 en 2023, zoals de energietoeslag en compensatieregelingen, geholpen om de stijgende lasten te dempen. Zo kregen alle huishoudens een compensatie van 380 euro en kwamen er extra regelingen voor mensen rond het sociaal minimum.
In het onderzoek rekent het CPB huishoudens met een besteedbaar jaarinkomen tussen de 21.000 en 70.000 euro tot de middeninkomens. Volgens die definitie valt het merendeel van de Nederlanders in deze categorie. Onder vaste lasten vallen onder meer huur, hypotheeklasten en abonnementen. Noodzakelijke uitgaven zijn bijvoorbeeld de kosten voor boodschappen.
Het CPB baseert zich op een vergelijking van huishoudboekjes over de periode 2019 tot en met 2023.
ABN Amro-analyse
Vorige week trok ABN Amro al een vergelijkbare conclusie. Uit een analyse van geanonimiseerde data van 340.000 bankrekeningen bleek dat huishoudens de laatste jaren een steeds kleiner deel van hun inkomen kwijt zijn aan vaste lasten, zoals de huur, de hypotheek, de energierekening en de zorgverzekering. Ook toen werd naar het overheidsbeleid gewezen, dat hielp om de klap van de hogere energieprijzen op te vangen.
De uitgaven aan boodschappen werden niet meegenomen in de ABN Amro-analyse.
