De vraag naar nieuwe woningen in Nederland is ongekend hoog, met voldoende budget van potentiële kopers. Desondanks blijft de nieuwbouwproductie achter. Afgelopen kwartaal werden slechts 16.000 nieuwbouwwoningen opgeleverd, meer dan 1.000 minder dan in dezelfde periode vorig jaar, meldt Nieuws Impuls.
Ook minder bouwvergunningen
In de afgelopen twee kwartalen is het aantal verleende bouwvergunningen met 17 procent gedaald. Aangezien er vaak meerdere jaren tussen de verlening van een vergunning en de oplevering van een woning zitten, zal de nieuwbouw ook in de komende jaren niet groeien naar het doel van 100.000 nieuwe huizen per jaar.
Hoogleraar Boelhouwer van de TU Delft verwacht dat het nog minimaal twee jaar zal duren voordat deze dalende trend in opgeleverde woningen kan worden omgebogen. “Het is goed om een doelstelling te hebben, maar we hebben ‘m nog nooit gehaald,” aldus Boelhouwer.
Diversiteit in bouwprojecten
De redenen voor de stagnatie zijn divers. Voor een groot deel worden momenteel inbreidingsprojecten binnen de bebouwde kom gerealiseerd. Ongeveer 70 procent van de bouwprojecten vindt plaats op locaties waar al gewoond en gewerkt wordt. Deze locaties hebben vaak meer eisen, veel bezwaren en langere bouwtijden.
Bouwbedrijven geven de voorkeur aan het bouwen op lege weilanden, waar ze meer gestandaardiseerde woningen kunnen plaatsen die doorgaans goedkoper en minder complex zijn. Daarnaast zijn particuliere beleggers, die bestaande woningen splitsen of uitbreiden, door aangescherpte regelgeving ook nauwelijks actief.
Beleggers zijn cruciaal
De bouwkosten zijn ook aanzienlijk gestegen; de bouw van een woning is nu ruim 30 procent duurder dan enkele jaren geleden. Bovendien negeren internationale beleggers momenteel Nederland. Buitenlandse pensioenfondsen investeren vaak graag in Nederlandse huurwoningen vanwege de betrouwbaarheid van de huurinkomsten.
Door de frequente wijzigingen in regelgeving en belastingen is Nederland minder aantrekkelijk geworden voor deze beleggers. Boelhouwer waarschuwt: “Die beleggers zijn nodig, want een woningbouwproject bestaat altijd uit meerdere types woningen. Als de ene categorie niet doorgaat, komt de rest zoals sociale huur en koopwoningen ook niet van de grond.”
Toename bestaande koopwoningen
Het totale aanbod van bestaande koopwoningen is wel gestegen; afgelopen kwartaal werden bijna 20 procent meer woningverkopen geregistreerd dan in 2024. Boelhouwer merkt echter op dat dit voornamelijk te wijten is aan de massale verkoop van voormalige huurwoningen, wat een tijdelijke situatie vormt.
De Wet betaalbare huur fungeert als een gamechanger, volgens Boelhouwer. “Door deze wet is er veel meer aanbod ontstaan. De mensen die kunnen kopen, doen dat nu. Dit geeft een sterke impuls aan de woningmarkt,” zegt hij.
Starters op de woningmarkt
Veel voormalige huurwoningen zijn iets kleiner en daardoor gemiddeld goedkoper. Dit resulteert in het feit dat in de eerste helft van dit jaar 57 procent van de verkochte woningen in handen kwam van kopers van 35 jaar of jonger. Dit is een positief teken dat starters nu kansen zien op de woningmarkt.
Het aantal verstrekte startersleningen, waarbij gemeenten starters helpen om het verschil tussen het maximale leenbedrag en de vraagprijs te overbruggen, laat ook een toenemende ondersteuning voor deze groep zien.
