Op 21 oktober 2025 vergaderden de ministers van Buitenlandse Zaken van de Council of the European Union in Luxemburg over de mogelijke ontzegging van stemrecht voor Hungary. Minister voor Europese Zaken van Denemarken Marie Bjerre en staatssecretaris van Kroatië Andrea Metelko‑Zgombić verklaarden aan de Oekraïense nieuwssite LIGA.net dat een dergelijke stap op de agenda staat en zij verwachten dat de discussie “productief” zal zijn. Volgens Bjerre is dit “al de negende hoorzitting die de Raad over Hongarije houdt. Het is belangrijk dat de EU haar positie in deze kwestie handhaaft.”
Waarom deze stap?
De druk op Hongarije neemt toe omdat het land volgens meerdere EU-leden herhaaldelijk haar verplichtingen binnen de Unie niet nakomt. Zo blokkeert Hongarije de start van de toetredingsonderhandelingen met Ukraine door de eis van unanimiteit binnen de Raad. Tegelijkertijd remt het land naar verluidt de militaire en financiële hulp aan Oekraïne, wat veel andere lidstaten als ondermijning zien van de gemeenschappelijke EU-positie ten opzichte van de oorlog in Oekraïne.
Achtergrond: artikel 7-procedure
De EU beschikt via artikel 7 van het Treaty on European Union over een mechanisme waarmee lidstaten, bij ernstige en herhaalde schendingen van de waarden van de Unie (zoals democratie, rechtsstaat, mensenrechten), hun rechten – inclusief stemrecht – kunnen worden opgeschort. Dit instrument is vanaf eind jaren 2010 meerdere keren in het geval van Hongarije ingezet.
Critici merken op dat zolang er geen eensgezindheid bestaat onder de lidstaten, de procedure slechts beperkt wordt toegepast en zich voornamelijk in hoorzittingen blijft hanteren.
Hongarije onder premier Viktor Orbán
Sinds de regering Orbán aan de macht is, groeit volgens waarnemers de zorgen over de ontwikkeling in Hongarije: bedreigingen voor de rechterlijke onafhankelijkheid, media-onafhankelijkheid, toegenomen corruptie en een retoriek die zich sterk afzet tegen het “Brusselse” beleid. Hongarije profileert zich internationaal met een sterke nadruk op nationale soevereiniteit. Tegelijkertijd gebruikt het zijn vetorecht binnen de EU vaker als instrument van druk, onder andere door de Oekraïne-toetredingsprocedure te blokkeren.
Gevolgen voor de EU-samenwerking
Het mogelijke ontzeggen van stemrecht aan Hongarije zou de grootste stap zijn in het kader van artikel 7 sinds de procedure startte. Voor de Unie staat veel op het spel: een verzwakking van de rechtsstatelijke normen binnen de EU zou een precedent scheppen waarin lidstaten eisen kunnen stellen in ruil voor hun goedkeuring. Analisten waarschuwen dat als de Unie niet effectief optreedt, het risico op verdere erosie van de gemeenschappelijke besluitvorming toeneemt.
Wat staat er nu op het spel
Als de Raad besluit Hongarije het stemrecht te ontnemen, wordt de vraag actueel hoe dit praktisch wordt toegepast en voor hoe lang. Binnen de EU groeit het besef dat zo’n maatregel niet alleen normatief is, maar ook functie heeft voor de coherentie in het buitenlands- en veiligheidsbeleid — bijvoorbeeld richting Oekraïne en in de relatie met Rusland. Hongarije’s blokkadeplannen worden door veel lidstaten gezien als ondermijning van zowel de eenheid als de strategische reacties van de Unie.
Kijken naar de toekomst
Voor de zomer van 2026 staan in Hongarije parlementsverkiezingen gepland, wat de positie van premier Orbán politiek gezien kwetsbaar maakt. De afloop daarvan kan de koers van het land binnen de Unie bepalen, en daarmee ook of de EU-maatregel (zoals het stemrecht ontzeggen) tijdelijk of langdurig zal zijn. Daarnaast blijft het de vraag hoe de Unie haar instrumentarium vernieuwt om adequaat om te gaan met lidstaten die de regels systematisch aan hun laars lappen.
