Het aantal vogelgriepgevallen onder zoogdieren is vorig jaar verdubbeld ten opzichte van 2023. Dat meldt de Wereldorganisatie voor Diergezondheid (WOAH) in een rapport over de staat van de wereldwijde diergezondheid.
In 2024 werd 1022 keer vogelgriep vastgesteld bij een zoogdier. In 2023 was dat 459 keer. In veruit de meeste gevallen ging het om runderen in de Verenigde Staten. Het is niet duidelijk hoeveel zoogdieren er in de jaren voor 2023 zijn besmet met het virus: het is voor het eerst dat de WOAH, waarbij 183 landen zijn aangesloten, met een dergelijk jaarrapport komt.
Pleidooi voor vaccins
De opstellers van het rapport schrijven dat voor mensen het risico op besmetting met vogelgriep laag blijft, maar onderstrepen wel dat het virus kan muteren in een voor de mens besmettelijkere variant als het blijft rondgaan onder zoogdieren.
Volgens de WOAH is het vaccineren van dieren een goed middel om de verspreiding van dierziekten tegen te gaan, in combinatie met onder meer goede hygiëne. Wel is er nog veel te winnen als het gaat om een eerlijke verdeling van die vaccins over de wereld, aldus de organisatie.
In Nederland geldt sinds november vorig jaar een landelijke ophokplicht vanwege de vogelgriep. De laatste uitbraak was in maart, op een boerderij in Putten. Vorige week meldde Brazilië, de grootste kipexporteur van de wereld, voor het eerst een vogelgriepuitbraak.
Vogelgriep
Volgens de WOAH heeft de vogelgriep in de afgelopen twee decennia aan naar schatting 630 miljoen vogels het leven gekost. De ziekte komt voor bij bijna alle vogelsoorten. Vogelgriep tast de luchtwegen, het spijsverteringsstelsel en/of het zenuwstelsel aan, aldus het RIVM. Er bestaan erg besmettelijke hoogpathogene varianten en minder besmettelijke, laagpathogene varianten.
Een hoogpathogene variant, zoals de H5N1-variant, is dodelijk voor vogels. Soms worden ook zoogdieren besmet met het virus. Zo’n besmetting is zeldzaam. De kans dat een mens besmet raakt met het virus is nog kleiner en vaak zijn de klachten dan mild. Wel overleed begin dit jaar in de VS voor het eerst een mens aan het virus. Dat was een 65-jarige man uit Louisiana, die ook kampte met andere gezondheidsklachten.
In het rapport wordt ook het gebruik van antibiotica en andere soorten medicijnen benoemd. Het is belangrijk om dat gebruik terug te dringen onder veestapels, aldus de WOAH, anders dreigen ziekteverwekkers als bacteriën resistent te worden. Zonder “dringende maatregelen” kan dat in 2050 leiden tot veesterfte die de voedselzekerheid van 2 miljard mensen in gevaar brengt, zo stelt de organisatie.
De WOAH is daarom ook te spreken over de afname van het gebruik van antibiotica tussen 2020 en 2022. Die daling was 5 procent en deed zich vooral voor in Europa en Afrika. “Maar een op de vijf landen blijft antimicrobiële middelen inzetten om groei te stimuleren, wat wordt afgeraden door de WOAH”, zo staat in het rapport.
