Sinds 1999 vormen de kernen Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Brunssum, Voerendaal, Simpelveld en Beekdaelen Parkstad Limburg een bestuurlijk samenwerkingsverband in Zuidoost-Limburg, met ruim 255.000 inwoners. Samen vormen zij Stadsregio Parkstad Limburg, meldt Nieuws Impuls.
Sinds 2011 voeren de Parkstad-gemeenten een gezamenlijk retailbeleid. De retailsector staat met de kwaliteit van de centrumgebieden onder druk. Met de Structuurvisie Ruimtelijke Economie Zuid-Limburg uit 2017 hebben de gemeenten keuzes gemaakt over de toekomstige winkelstructuur in heel Parkstad. Deze visie stelt dat winkelclusters versterkt moeten worden, terwijl er buiten de hoofdstructuur 100.000 m² overtollige winkelruimte getransformeerd moet worden. De Regio Deal Parkstad Limburg 2019–2022 heeft al belangrijke resultaten opgeleverd.
Naast het centrum van Heerlen ontvingen ook de gebieden Beekdaelen (bijna € 2,5 mln) en Kerkrade (ruim € 4,2 mln) subsidie uit de Impulsaanpak Winkelgebieden.
De aanpak van Parkstad Limburg blijkt succesvol, gezien hun finalistpositie bij de verkiezing Beste Overheidsorganisatie van het Jaar 2017. Het samenwerkingsverband heeft een strategie voor de Stadsregio tot 2040 ontwikkeld onder de titel ‘Parkstad Limburg biedt ruimte!’.
Historie Heerlen
Van begin 1900 tot 1974 draaide alles in Parkstad Limburg om steenkool. Heerlen was destijds de hoofdstad van de Mijnstreek en kende in de jaren vijftig de op één na grootste rijkdom van Nederland. De stad ontwikkelde zich in het naoorlogse tijdperk met veel grote betonnen gebouwen, waarbij historische panden verloren gingen. Deze architectonische keuzes hebben in retrospectief geleid tot een onattractief centrum. De Promenade toonde de rijkdom van Heerlen door zijn brede, kale straten en de aanwezigheid van theaters en grand cafés.
De sluiting van de mijnen in 1974 resulteerde in een economische achteruitgang voor Heerlen, en in de jaren ’90 stond een deel van het centrum er verwaarloosd bij. Drugstoerisme en toenemend drugsgebruik droegen verder bij aan deze teruggang.
Grens bereikt
Begin deze eeuw bereikte de situatie een kritiek punt en kwam de gemeente in actie tegen het drugsoverlast. De gemeente hanteerde een tweesporenbeleid waarbij mensen met verslavingsproblematiek hulp kregen en het politieoptreden tegen drugshandel werd opgevoerd. Tevens werden stadsvoorzieningen die een langdurig verblijf aantrekkelijk maakten, zoals bankjes, verwijderd. Deze maatregelen herstelden de basis voor een aantrekkelijker centrum.
Structuur centrum
Heerlen, met circa 88.000 inwoners, is de grootste gemeente binnen Parkstad Limburg. Het centrum heeft, net als veel andere vergelijkbare steden, jarenlang te maken gehad met problemen. De Saroleastraat, de hoofdstraat van de stad, verbindt het station met het centrum, maar vertoont een mix van historische en moderne gebouwen waarbij leegstand een toenemend probleem is.
Winkelcentrum ’t Loon
Winkelcentrum ’t Loon, geopend in 1966, is een van de eerste winkelcentra die op afstand van het stadscentrum werd gebouwd. Dit centrum is in 2011 deels gesloopt en opnieuw opgebouwd met een focus meer op wijkfunctie. De openbare ruimte is verbeterd, maar de aantrekkelijkheid van de locatie blijft een zorgpunt.
Winkelcentrum Corio Center
Geopend in 1998, biedt het Corio Center een betere ligging tussen Station Heerlen en de Saroleastraat. Met vestigingen van bekende winkels is het centrum goed gevuld, maar kent toch enige leegstand.
Maankwartier
Het Maankwartier, geopend in 2019, is een ambitieuze ontwikkeling met ruimte voor 14.000 m² detailhandel en kantoren. Ondanks aanvankelijke leegstand zijn er positieve ontwikkelingen, zoals de komst van rijksdiensten, wat 4000 nieuwe werkplekken met zich meebrengt.
Impulsaanpak winkelgebieden
Het project Schinkelkwadrant-Zuid kreeg bijna € 2 mln subsidiëring voor revitalisering. Dit gebied is momenteel ernstig verwaarloosd en voormalige winkelcomplexen werden inmiddels gesloopt. Een participatietraject heeft geleid tot de ontwikkeling van het ‘Promenadepark’.
Promo I en Dautzenbergstraat
Heerlen ontving € 1,5 mln voor revitalisatie van Promenade I en Dautzenbergstraat, waar leegstand een groot probleem is. De gemeente heeft bijna 95% van de vastgoed kunnen verwerven om nieuwe woon- en winkelvoorzieningen te realiseren.
Andere grote projecten
Met de subsidie worden eerdere investeringen in de openbare ruimte doorgetrokken. Het Glaspaleis Schunck fungeert als cultureel centrum en draagt bij aan de aantrekkelijkheid van de omgeving.
Nieuwe doelgroepen
Wethouder Jordy Clemens benadrukt de transformatie van Heerlen, waar nu energie gestoken wordt in het aantrekkelijk maken van de stad voor bezoekers en studenten. Cultuur en educatie spelen een sleutelrol in deze vernieuwing.
Van zielloos naar bezield
Clemens is trots op de voortgang die Heerlen heeft geboekt. De stad heeft zijn aantrekkelijkheid herwonnen door nieuwe voorzieningen en een klimaatadaptieve openbare ruimte. De ziel van het centrum lijkt daarmee hersteld.
Impulsaanpak Winkelgebieden
De Impulsaanpak Winkelgebieden biedt gemeenten € 100 mln ter ondersteuning van binnenstedelijke winkelgebieden. Deze subsidieregeling onderstreept het belang van levendige centrumgebieden.
