Terwijl Oekraïense steden vrijwel dagelijks worden bestookt door honderden Russische drones en raketten, blijft ook de druk op het front onverminderd hoog. Volgens gevangengenomen Russische militairen ziet president Poetin deze zomer als een laatste kans om Oekraïens grondgebied te veroveren.
De Donbas-regio blijft het toneel van de hevigste gevechten, al opende Rusland de laatste maanden ook elders aanvallen. Een analyse van het strijdverloop aan het front, mede aan de hand van kaartjes.
Opgerekt
Het ruim 1000 kilometer lange front is nog verder opgerekt. Rusland verovert stapsgewijs gebied, maar lijdt zware verliezen. Het is met afstand het dodelijkste Russische conflict sinds de Tweede Wereldoorlog. Oekraïne lijkt de hoop op een tegenoffensief te hebben opgegeven, maar probeert de Russen nu uit te putten en iedere kilometer Russische terreinwinst zo dodelijk mogelijk te maken.Totale frontlinie Oekraïne, juli 2025
Een van de belangrijkste nieuwe Russische offensieven vindt plaats in de regio Soemy in het noordoosten van Oekraïne. Die regio grenst aan de Russische regio Koersk, die Oekraïne vorige zomer onverwacht binnenviel. Tientallen Russische dorpen werden toen bezet. Maandenlang probeerden Russische en Noord-Koreaanse eenheden het gebied terug te veroveren. Uiteindelijk met succes.
De Oekraïense troepen werden grotendeels teruggedreven en Russische eenheden trokken de grens over. Poetin zegt dat hij daar een bufferzone wil creëeren.Kaart Oekraïense en Russische veroveringen rond Koersk en Soemy
Het oprekken van het front betekent dat Oekraïne zijn mankracht en middelen verder moet uitsmeren. Terwijl beide zaken steeds schaarser worden. Rusland rekruteert ruim 15.000 militairen per maand meer dan Oekraïne en heeft een efficiënte oorlogseconomie opgetuigd. Het lukte Rusland in 2024 om bijna vier keer zo veel munitie te produceren als alle NAVO-lidstaten bij elkaar. Daarbij is de Amerikaanse steun aan Oekraïne niet meer vanzelfsprekend sinds het aantreden van president Trump.
Uitputtingsoorlog
Toch blijven de belangrijkste doelen voor Rusland op korte termijn uit het zicht. De vier geannexeerde regio’s zijn allemaal nog niet volledig in Russische handen. Dat ziet ook Mart de Kruif, oud-commandant der Landstrijdkrachten. “Het is een massale uitputtingsoorlog. En als je de hele Donbas-regio wil veroveren, dan is het de vraag of Rusland dat zo lang kan volhouden.”
De hevigste strijd vindt nog steeds plaats in die regio. De plaatsen Pokrovsk en Tsjasiv Jar blijven voor de Russen voorlopig een ongrijpbare prooi en de kans dat de Russen ze in hun zomeroffensief alsnog innemen, acht De Kruif klein. “Daarvoor heb je grote formaties en grote eenheden nodig, waarmee je met enorme stootkracht door de linies breekt. De Russen kunnen dat niet, het ontbreekt ze aan de middelen en aan de kwaliteit.”Kaart Russische veroveringen rond Pokrovsk en Tsjasiv Jar
Omdat Tsjasiv Jar en Pokrovsk onneembaar ogen, past Rusland volgens defensie-expert Patrick Bolder al langer een andere tactiek toe. “De Russen proberen happen uit het front te nemen door Oekraïense posities te omsingelen en uiteindelijk dat hele gebied ertussen in handen te krijgen.”
Door het gebied te omsingelen probeert Rusland de aanvoerlijnen van die bolwerken te verstoren en zo de Oekraïners te dwingen tot terugtrekking. Bolder: “Als je die wegen binnen vuurbereik hebt van je artillerie, dan kan je die logistieke stroom naar het front verstoren. En als er minder kogels, mensen en voedsel binnenkomen, dan moet de verdediging het opgeven.”
Rusland boekt wel terreinwinst, maar loopt helemaal vast in de verdedigingslinies.Mart de Kruif, oud-commandant der Landstrijdkrachten
Ten westen van Tsjasiv Jar liggen nog vier belangrijke ‘fortensteden’. Ongetwijfeld zal Rusland uiteindelijk ook daarnaartoe willen doorstoten. Maar De Kruif acht de kans dat dat lukt klein. “Rusland boekt wel terreinwinst, maar loopt helemaal vast in de verdedigingslinies.”
En dat terwijl de strijd er niet minder bloedig op wordt. “Ik zie ze nauwelijks vorderingen maken en er worden wel elke dag enorme verliezen geleden.” Al één miljoen Russen zouden sinds het begin van de invasie gewond zijn geraakt of zijn omgekomen.Een Oekrainse soldaat inspecteert een loopgraaf van de frontlinie in Koepjansk
Dat het front zo langzaam verschuift, heeft ook alles te maken met de ontwikkelingen in de lucht. Daar vliegen steeds meer en steeds geavanceerdere drones van beide kanten.
Bolder: “Doordat die drones er rondvliegen, kun je geen groot materieel meer gebruiken, je moet het allemaal snel en wendbaar doen.” Rusland maakt daarom bij aanvallen meer en meer gebruik van motoren en quads.
Oorlog om uithoudingsvermogen
Beide militair deskundigen zien de oorlog voorlopig niet eindigen. “Deze oorlog wordt beslist op uithoudingsvermogen”, zegt De Kruif. “Uiteindelijk moet Rusland een eervolle uitweg zoeken. Dat moet politiek gebeuren, niet militair.”
Bolder ziet in de opgevoerde luchtaanvallen op Oekraïense steden een teken van Russische zwakte. “Die luchtaanvallen hebben niets te maken met het front. Die zijn vooral bedoeld om terreur te zaaien onder de bevolking. En wellicht is het wel frustratie over hoe lastig de Russen het hebben aan het front.”
