Redactie
Westerse inlichtingendiensten voorkwamen vorig jaar «zeker een tiental» aanslagen in Europa. Dat meldt de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) in het jaarverslag over 2023. De AIVD ziet door de oorlog in Gaza een toenemende dreiging van het jihadisme in Nederland.
En de toegenomen dreiging van jihadisme is niet het enige waar de AIVD zich zorgen over maakt. Zo is Nederland ook een dagelijks doelwit geworden van cyberaanvallen.
Binnen Nederland nam de dreiging van het jihadisme al toe, schrijft de AIVD. Hoewel het aantal uitgevoerde aanslagen in Europa sinds 2017 afnam, zegt de dienst elk jaar gewaarschuwd te hebben voor een ‘trigger event’ die de dreiging nieuw leven kon inblazen.
Afgelopen jaar waren er zulke gebeurtenissen. De triggers in 2023 waren de oorlog tussen Israël en Hamas en koranvernielingen in Nederland en andere Europese landen. Beide kunnen voor jihadisten en andere radicale moslims reden zijn om in Nederland geweld te gebruiken, zegt de AIVD.
Oproepen van ISIS en Al Qaida aan aanhangers
Volgens de inlichtingendienst probeerden groeperingen als ISIS en Al Qaida daarop in te spelen met herhaalde oproepen aan aanhangers in het westen om aanslagen te plegen. De AIVD en andere westerse inlichtingen- en veiligheidsdiensten ontdekten en verijdelden zeker «een tiental» aanslagen in Europa.
In vier zaken zijn in Nederland mensen aangehouden. Daarbij ging het om aanslagpogingen in Nederland of in het buitenland. De voorkomen aanslagen in Europa varieerden van het voornemen om willekeurig mensen neer te steken, tot concrete voorbereidingen om aanslagen te plegen op specifieke evenementen en gebouwen.
De oorlog in Gaza zorgt ook voor meer onrust en polarisatie in de samenleving. «Het is wéér een onderwerp waarover mensen lijnrecht tegenover elkaar staan», schrijft de dienst. Hoewel het maatschappelijk debat niet het werkterrein is van de AIVD, ziet het wel de invloed van polarisatie op extremistische en terroristische bewegingen in Nederland. De oorlog in Gaza heeft gezorgd voor de verharding van extremistische standpunten. Soms droeg dat bij aan concrete of voorstelbare dreigingen, schrijft de AIVD.
AIVD wil intensiever onderzoek naar dreigingen uit China
Net als in 2022 ziet de AIVD ook een grotere dreiging als het gaat om cyberaanvallen en spionage. «Veel landen proberen ten koste van andere landen hun positie te versterken», schrijft de dienst. «Dat is geen gewapende strijd, maar er is wel conflict. En het raakt Nederland en zijn belangen.»
Landen voeren cyberaanvallen uit in dat conflict, op zoek naar economisch voordeel. De AIVD merkt op dat China probeert het verdienvermogen van het Nederlandse bedrijfsleven aan te tasten. Dat doet het land met cyberaanvallen, spionage, geheimzinnige investeringen en illegale export. Het ontdekken en voorkomen van Chinese inmenging was een van de prioriteiten van de AIVD.
De acties staan niet op zichzelf, zegt de inlichtingendienst. China heeft het doel om een van de leidende wereldmachten te zijn. «China is inmiddels daadwerkelijk in staat verhoudingen in de wereld naar zijn hand te zetten. De gevolgen daarvan kunnen voor Nederland ingrijpend zijn», stelt de AIVD. Daarom zal de dienst zijn onderzoek naar dreigingen vanuit China moeten intensiveren.
Verder waarschuwde de AIVD vorig jaar al voor anti-overheidsactivisme. Ze zien dat anti-overheidsextremisten «steeds meer met hun rug naar de samenleving zijn gaan staan» in 2023. Een kleine groep van deze extremisten wordt goed in de gaten gehouden door de inlichtingendiensten. Die groep bereidt zich namelijk voor om geweld te gebruiken tegen de Nederlandse overheid en instituties, die zij zien als «kwaadaardige elite».
Bron: NU.nl
