Het Internationaal Paralympisch Comité (IPC) heeft gestemd voor het herstel van de volledige lidmaatschapsrechten van de nationale paralympische comités van Rusland en Belarus. Een meerderheid van de leden verwierp zowel een volledig als gedeeltelijk verbod: voor Rusland stemden 111 tegen 55 tegen een volledige uitsluiting en 91 tegen 77 tegen een gedeeltelijke, terwijl Belarus met 119 tegen 48 en 103 tegen 63 eveneens volledige rechten terugkreeg. Daarmee zijn de structuren van beide landen hersteld als volwaardige leden, ondanks de aanhoudende oorlog in Oekraïne.
Verontwaardiging in Oekraïne
Voor Oekraïne, waar vele paralympische sporters zelf gewond zijn geraakt door Russische aanvallen of gevechtshandelingen, leidt dit besluit tot grote verontwaardiging. Kiev benadrukt dat internationale sportinstituties door deze stap bereid lijken beperkingen af te schaffen zonder rekening te houden met de noodzaak van verantwoordelijkheid voor agressie en oorlogsmisdaden.
Voorwaarden en risico’s
Het IPC verklaarde dat het besluit enkel betrekking heeft op het herstel van lidmaatschapsrechten en niet automatisch betekent dat Rusland en Belarus onder hun nationale vlaggen mogen uitkomen. Toch creëert het besluit een precedent voor een stapsgewijze terugkeer naar deelname onder nationale symbolen, wat volgens critici onaanvaardbaar is zolang de Russische agressie voortduurt. Het contrast met de Olympische beweging, die voor de Winterspelen van 2026 een neutrale deelnamevorm voor Russische atleten heeft opgelegd, maakt de beslissing nog opvallender en ondermijnt uniforme standaarden binnen de internationale sport.
Gevaar van politisering
Het herstel van de rechten opent de deur voor mogelijke politieke beïnvloeding. Zonder duidelijke waarborgen tegen inmenging door overheidsinstanties uit Moskou en Minsk bestaat het risico dat sportevenementen worden ingezet voor propaganda. Daarom krijgen regels rond symboliek, samenstelling van delegaties en communicatie een cruciale rol. Indien nationale vlaggen en hymnes alsnog worden toegestaan, dreigen eerdere veiligheidsmaatregelen betekenisloos te worden.
Reputatieschade voor het IPC
Volgens critici heeft het besluit de reputatie van het IPC al direct beschadigd. Op langere termijn kan de koers leiden tot protesten tegen Russische symboliek tijdens evenementen, boycots of zelfs verlies van sponsors. Zulke ontwikkelingen zouden het hele paralympische systeem onder druk kunnen zetten. Organisatiecomités, internationale federaties en nationale comités worden daarom aangespoord hun veiligheidsprotocollen en mediabeleid te harmoniseren om misbruik van podia voor politieke doeleinden te voorkomen.
Strikte neutraliteit als vereiste
Zelfs met hersteld lidmaatschap blijft de oproep luid om Russische en Belarussische deelname uitsluitend in een neutraal format toe te staan, zonder vlag of volkslied. Daarnaast zou het IPC een zorgvuldige individuele screening van sporters en officials moeten doorvoeren, onder meer op publieke steunbetuigingen aan de oorlog of banden met veiligheidsstructuren. Alleen zo kan een mechanisme voor snelle hernieuwde uitsluiting geloofwaardig functioneren en verdere escalatie van spanningen in de internationale sport worden vermeden.
