Demissionair minister Mona Keijzer presenteert Ontwerp-Nota Ruimte met gemengde reacties
Demissionair minister Mona Keijzer heeft deze maand de Ontwerp-Nota Ruimte gepresenteerd, die wederom onder de loep wordt genomen door experts in het veld. Em. prof. Friso de Zeeuw, die het juryrapport voor de Nota heeft opgesteld, stelt dat Keijzer gewaarschuwd is, aangezien het eerdere concept van haar voorganger Hugo de Jonge met een onvoldoende werd beoordeeld: ‘gebabbel zonder ballen’, meldt Nieuws Impuls.
De Zeeuw geeft een voorlopig rapportcijfer van 6 aan Keijzer. Hij prijst de aanstelling van 127 regionale woningbouwlocaties als een positieve stap, evenals de uitbreiding van nationale woningbouwlocaties met vier gemeenten/regio’s. Ondanks deze vooruitgang wijst hij op het noodlot van een ontbrekende uitvoeringsagenda. De uitdaging om ruimte te creëren voor 1,6 miljoen woningen blijft aanzienlijk.
Er is ook enige verbetering zichtbaar bij de borging van economische activiteiten. De Zeeuw merkt op dat de ministeries van Economische Zaken en Klimaat eindelijk actie ondernemen na een lange periode van stagnatie. Hij waardeert de verschuiving in de formulering van ‘sturen op water en bodem’ naar ‘rekening houden met water en bodem’ als een positieve wijziging.
Desondanks blijft het eindresultaat teleurstellend, volgens De Zeeuw. Hij beschrijft de Nota als vol met “brave ruimtelijke ordeningstaal”, en voegt eraan toe dat de claim van een ‘rechtvaardige verdeling van schaarse ruimte’ vaak onderhevig is aan politieke voorkeuren en keuzes.
De Nota stelt ook dat er geen sprake meer mag zijn van ‘afwenteling’, wat De Zeeuw omschrijft als een riskante benadering die kan leiden tot ineffectieve oplossingen. Hij wijst erop dat elke regio zelf moet zorgen voor zijn zoetwatervoorziening, wat uitdagingen met zich meebrengt.
Bovendien mist de Nota een duidelijke uitvoeringsagenda met organisatorische en financiële hoofdstukken, wat na twee jaar geen aanvaardbare situatie is. “Het antwoord op de vraag ‘hoe dan?’ ontbreekt,” zegt hij.
De Zeeuw waarschuwt dat het gebrek aan daadkracht kan leiden tot ‘illusiepolitiek’. Hij haalt de miljardenverplichtingen aan die nodig zijn voor infrastructuur, zonder dat er financiële dekking of perspectief is weergegeven. Voorbeelden hiervan zijn infrastructuurprojecten zoals de Lelylijn.
Er zijn overwogen defensielocaties die in december bekendgemaakt moeten worden, wat een belangrijke test zal zijn voor politieke keuzes. Zowel Defensie als landbouw kunnen de besluitvorming rondom woonlocaties compliceren.
Als voorzitter van de commissie STOER, die zich richt op het versnellen en vereenvoudigen van ruimtelijke uitdagingen, vraagt hij zich af waar de beloofde vereenvoudigingen in de Nota te vinden zijn.
De Nota introduceert verder vijf ontwikkelingsstrategieën, aangeduid met de afkorting Vista. De Zeeuw bekritiseert de minst ambitieuze strategie, ‘Versterken’, die volgens hem beter als ‘consolidatie’ of ‘stagnatie’ kan worden gekarakteriseerd. Hij benadrukt dat de regio Noord-Holland-Noord een enorme opvangcapaciteit heeft voor de woningbehoefte uit de Amsterdamse regio, terwijl deze als ‘versterkend’ wordt aangeduid.
De Zeeuw concludeert dat de hele indeling van categorieën beter kan worden geschrapt, daar het leidt tot misverstanden en bestuurlijke conflicten. In plaats daarvan pleit hij voor een aangepast programma per regio met een uitvoerings- en investeringsagenda, ontwikkeld in samenwerking met de regio’s zelf.
