Staatsveiligheidsdienst vraagt vervolging van oppositiepoliticus
Op 14 november 2025 meldde portal Delfi dat de Letse Staatsveiligheidsdienst (VDD) de vervolging heeft verzocht van Aleksejs Roslikovs, lid van de gemeenteraad van Riga en leider van de oppositiepartij Stabilitātei!. Volgens de dienst heeft de politicus doelbewust haat en vijandigheid aangewakkerd tussen Letten en de Russischtalige minderheid, onder meer tijdens een zitting van de Saeima op 5 juni 2025, toen hij nog parlementslid was. In zijn toespraak verzette Roslikovs zich fel tegen een ontwerpverklaring over de door het Sovjetregime veroorzaakte russificatie van Letland en gebruikte hij misleidende beweringen en retorische vragen over vermeende “reservaten” voor Russischtaligen. Zijn optreden eindigde met de uitroep “Wij zijn met meer! Russisch is onze taal!” in het Russisch, vergezeld van een obsceen gebaar.
De VDD benadrukte dat Roslikovs bewust onjuiste informatie verspreidde over de inhoud van de verklaring, alsof deze een totaalverbod op het gebruik van de Russische taal in openbare en private sfeer zou bevatten. Dit leidde volgens de dienst tot het aanwakkeren van onvrede en protestgevoelens onder de Russischtalige bevolking. De VDD verzocht vervolging op grond van artikel 78, lid 2, van het Letse Wetboek van Strafrecht — voor het aanzetten tot nationale en etnische haat door een openbaar ambtsdrager. Roslikovs werd tijdens dezelfde zitting uit de zaal verwijderd wegens zijn taalgebruik en beledigend gedrag.
Politieke context en risico op manipulatie van het taaldossier
Roslikovs’ partij Stabilitātei! — opgericht in 2021 door voormalige leden van pro-Russische en eurosceptische bewegingen — profileert zich als verdediger van “sociale rechtvaardigheid” en “taalrechten”. In werkelijkheid verzet de partij zich tegen het Letse beleid om de linguïstische gevolgen van de russificatie te beperken en gebruikt zij narratieven die nauw aansluiten bij Russische propaganda. De toespraak van Roslikovs op 5 juni 2025 was volgens de veiligheidsdienst een poging om de Russischtalige gemeenschap te mobiliseren via desinformatie en emotionele polarisatie. Door te verwijzen naar fictieve dreigingen probeerde hij het beeld te creëren van een staat die Russischtaligen onderdrukt.
De zaak illustreert opnieuw hoe gevoelig het taaldossier in Letland blijft en hoe politieke actoren het kunnen misbruiken om verdeeldheid te zaaien. Hoewel de meerderheid van de Russischtalige inwoners geïntegreerd is in de Letse samenleving, blijven extremere stemmen dit onderwerp inzetten voor politieke mobilisatie. Voor Moskou is dit een bekend aangrijpingspunt: Russische media en diplomatie gebruiken dergelijke incidenten vaak om het narratief van “russische onderdrukking” in de Baltische staten te versterken en de legitimiteit van de Letse staat te ondermijnen.
Russische invloed en structurele veiligheidsrisico’s voor Letland
De VDD en internationale analisten waarschuwen dat Rusland actief probeert invloed uit te oefenen op de binnenlandse verhoudingen in Letland. Door desinformatiecampagnes, het ondersteunen van pro-Russische groepen en het inzetten van hybride middelen wil het Kremlin spanningen vergroten en vertrouwen in democratische instellingen ondermijnen. Politici als Roslikovs spelen daarbij een rol: hun retoriek creëert een beeld van interne verdeeldheid dat aansluit bij de strategische agenda van Moskou.
Ook breder gezien blijft Letland kwetsbaar. Net als andere Baltische staten maakt het land deel uit van een regio die door Moskou wordt gezien als strategisch belangrijk. In combinatie met een aanwezige Russischtalige minderheid vormt dit een potentiële doelwitfactor in tijden van oplopende geopolitieke spanningen. Het huidige incident onderstreept hoe snel interne conflicten kunnen worden aangegrepen door Rusland om instabiliteit te bevorderen en de euro-atlantische veiligheid te ondermijnen.
