Redactie
In de Verenigde Staten wordt op universiteiten fel gedemonstreerd vanwege de oorlog in Gaza. Hoe gaat dat hier in Nederland? Over de spagaat tussen het recht om je uit te spreken en het recht op veilig onderwijs.
Sinds de aanval van Hamas op 7 oktober is er in Nederland op zeker vijf van de negen universiteiten geprotesteerd. Het zijn voornamelijk pro-Palestijnse demonstraties. Universiteit Utrecht, Universiteit van Amsterdam (UvA), Universiteit Leiden, Erasmus Rotterdam University en Maastricht University laten aan NU.nl weten dat zij deze demonstraties hebben meegemaakt en goedkeuren.
Anders dan in de Verenigde Staten hebben deze protesten meestal een vreedzaam karakter. «Over het algemeen verlopen die demonstraties en bijeenkomsten zonder incidenten waarbij ingegrepen moet worden. We hopen dat dat zo blijft, we blijven er alert op», laat Maastricht University weten.
Universiteit Utrecht meldt dat daar zowel pro-Palestijnse als pro-Israëlische acties plaatsvinden. «De vorm van deze demonstraties was niet altijd hetzelfde. Tot nu toe hebben wij altijd goed afspraken kunnen maken met de organisatoren.»
Ook de UvA heeft te maken met protesten, maar deze verliepen niet altijd even soepel. Zo is eens de toegang tot het Amsterdam University College (AUC) versperd. Mensen die het gebouw in wilden, werden uitgemaakt voor leugenaar of lafaard. De universiteit zegt dit te willen oplossen door in gesprek te gaan met de demonstranten.
Het inschakelen van de politie is dus niet direct nodig. Pas als allerlaatste optie wordt er contact gelegd met de politie ter ondersteuning. Dit deed de UVA afgelopen maand twee keer. Onder meer begin april, toen er ruiten van AUC vernield werden en de gevel beklad werd, meldt universiteitskrant Folia. Onduidelijk is echter of de demonstranten achter dit vandalisme zaten.
Er gelden wel huisregels
De demonstranten in Nederland dienen zich wel aan bepaalde huisregels te houden. Die kunnen per universiteit verschillen.
«Hoe universiteiten in Nederland omgaan met demonstraties, is aan henzelf», zegt de overkoepelende organisatie Universiteiten van Nederland tegen NU.nl. «Op een universiteit is het van groot belang dat iedereen zich vrij kan uitspreken. Maar ook dat studenten zich veilig voelen en dat het onderwijs goed verloopt. Daarom worden de huisregels per universiteit vastgesteld.»
Toch lijken huisregels van verschillende instellingen op elkaar. Zo is het in Utrecht, Amsterdam en Maastricht bijvoorbeeld niet toegestaan om je gezicht te bedekken. Verder staan er in veel huisregels dat lessen niet verstoord mogen worden, er geen ruimte is voor kwetsende en haatdragende uitingen en dat gebouwen en nooduitgangen niet geblokkeerd mogen worden.
Het recht tot demonstreren
De universiteiten staan voor een lastig parket. Meerdere universiteiten laten aan NU.nl weten dat zij studenten hun demonstratierecht niet willen ontnemen. Maar dat zij er ook voor moeten zorgen dat studenten zich veilig voelen en dat colleges doorgaan.
Daarom wordt er veel gesproken met de demonstranten. In ruil voor protesteren volgens de huisregels staan de universiteiten vreedzame demonstraties toe en worden er ook voorlichtingssessies en anderen bijeenkomsten georganiseerd.
«We begrijpen de behoefte om op de universiteit een gesprek over dit onderwerp te kunnen voeren. We faciliteren dat ook. Studenten en medewerkers kunnen bijeenkomsten organiseren. Daarbij vinden we het belangrijk dat die gesprekken open, respectvol en met oog voor elkaars waarden verlopen», zegt de UvA.
Ook Erasmus University Rotterdam benadrukt het belang van gespreksvoering. «Wij vinden het belangrijk dat studenten binnen het wetenschappelijke kader met elkaar in gesprek gaan. Wij geven ruimte aan de gemeenschap om bijeenkomsten te organiseren zolang de huisregels worden nageleefd. Hier zijn wetenschappers bij aanwezig. Deze bijeenkomsten verlopen vreedzaam.»
Bron: NU.nl
