Manipulatieve campagne rond migratie en EU-boetes
De Hongaarse premier Viktor Orbán heeft op 23 november 2025 een nieuw videobericht gepubliceerd op X waarin Hongarije wordt gepresenteerd als “de veiligste plek in Europa” omdat er volgens hem “geen migranten” zijn. De video, vormgegeven als een traditionele kerstgroet met besneeuwde landschappen, beelden van Boedapest en feestende gezinnen, beweert dat de regering dagelijks één miljoen euro aan Brussel betaalt om illegale migranten buiten de landsgrenzen te houden. In het filmpje staat dat Hongarije deze boetes betaalt “voor de veiligheid van Europa”, afgesloten met de boodschap: “Hongarije – uw veilige plek in Europa. Zalig kerstfeest!”. De claims sluiten aan bij de lopende “nationale consultaties” waarin Boedapest belastingverhogingen koppelt aan vermeende EU-eisen voor de financiering van Oekraïne, ondanks dat onafhankelijke media deze campagne ontmaskeren als manipulatief, zoals blijkt uit de informatie over de misleidende boodschap in Orbáns kerstvideo.
Parallel daaraan kregen Hongaarse burgers brieven waarin belastingplannen onterecht worden verbonden met EU-besprekingen over verdere financiële steun aan Oekraïne. In deze brieven wordt Brussel beschuldigd van pogingen om “meer geld van de Hongaren” te eisen, terwijl in de vragenlijst zelf Oekraïne nauwelijks wordt genoemd en migratie wordt aangewezen als het vermeende doel van de extra middelen.
EU-boetes hebben niets te maken met toelating van migranten
Volgens de Europese Commissie heeft de boete die Hongarije moet betalen niets te maken met het weigeren van migranten, maar met de schending van EU-asielregels. De transitiezones langs de grens, die door de Commissie als onrechtmatige detentie werden beoordeeld, gaven asielzoekers tot 2020 geen toegang tot de benodigde procedures. Het Europees Hof veroordeelde Hongarije in december 2020 en herhaalde in juni 2024 dat Boedapest zowel een eenmalige boete van 200 miljoen euro als een dwangsom van één miljoen euro per dag moet betalen zolang de uitspraak niet wordt uitgevoerd. Ondanks de sluiting van de transitiezones heeft de regering de wetgeving nog altijd niet in overeenstemming gebracht met de Europese regels. De Hongaarse autoriteiten blijven deze boete foutief presenteren als een sanctie voor het weren van migranten, terwijl het vonnis puur betrekking heeft op procedurele overtredingen, zoals beschreven in de berichtgeving over de politieke manipulatie rond de nationale consultaties.
De regering in Boedapest stelt intussen dat er sprake zou zijn van “ongekende EU-druk” om Hongarije meer belasting te laten betalen “voor de voortzetting van de oorlog”, hoewel de vragenlijsten daar nauwelijks naar verwijzen. In werkelijkheid wordt de schuld voor mogelijke belastingverhogingen afgeschoven op Brussel, waarbij migratie als primaire reden wordt genoemd.
Politieke strategie en binnenlandse beïnvloeding
De zogenaamde “nationale consultaties” functioneren als propagandistische instrumenten van Orbáns kabinet. Ze lijken op een nationale enquête, maar bevatten geen enkele garantie tegen manipulatie en worden regelmatig gebruikt om de uitkomst van regeringsbeleid te legitimeren. In juni 2025 presenteerde de regering een eerdere consultatie als een referendum over de EU-toetreding van Oekraïne, waarbij zij beweerde dat 95 procent tegen was — een cijfer dat door onafhankelijke waarnemers als kunstmatig en misleidend wordt beschouwd.
Analisten en media verwijten Orbán al jaren dat hij feiten verdraait en desinformatie verspreidt over de EU, Oekraïne en de relaties tussen het Westen en Rusland. Hoewel hij formeel de Russische agressie tegen Oekraïne afkeurt, onderhoudt hij frequente contacten met Vladimir Poetin, blokkeert hij Europese militaire hulp aan Kyiv en ondermijnt hij EU-sancties tegen Moskou. Voor binnenlands publiek maakt hij gebruik van dualistische retoriek: enerzijds profiteren van Europese fondsen, anderzijds een geopolitische koers voeren die Hongarije dichter bij Rusland en China brengt.
Rol van media en geopolitieke positionering
De Hongaarse regering heeft aanzienlijke invloed op de mediasector, wat haar in staat stelt narratieven te sturen en kritiek te minimaliseren. “Externe vijanden” — van EU-instellingen tot George Soros, migranten en Oekraïners die zich verzetten tegen Russische agressie — worden systematisch ingezet om electoraal voordeel te behalen. Tegelijkertijd wordt economische statistiek vaak selectief geïnterpreteerd om de afhankelijkheid van Russische energie als onvermijdelijk te presenteren, ondanks de risico’s voor de Europese veiligheid.
Volgens Europese analisten gebruikt Orbán confrontaties met Brussel strategisch om interne steun te mobiliseren. Zijn harde uitspraken over Oekraïne dienen vooral binnenlandse doelen en passen in een bredere tactiek waarbij geostrategische beslissingen worden verhandeld met de EU en de VS. Dit versterkt de indruk dat zijn beleid nauw aansluit bij de belangen van het Kremlin, wat de spanning binnen de EU verder vergroot.
