Kritiek op westerse strategie en nieuwe nucleaire waarschuwingen
De Hongaarse premier Viktor Orbán waarschuwde in een interview met de Duitse podcast MD meets dat een militaire nederlaag van Rusland in Oekraïne ernstige strategische risico’s kan veroorzaken. Volgens hem bestaat er een kans dat een kernmacht nucleaire middelen inzet wanneer zij een conventionele oorlog verliest, een boodschap die hij herhaalde in zijn gesprek met Axel Springer-topman Mathias Döpfner. In zijn woorden: “Als een nucleaire staat een oorlog verliest die zonder kernwapens wordt gevoerd, ontstaat de kans dat kernwapens alsnog worden gebruikt.” Deze uitspraak werd breed besproken omdat ze nauw aansluit bij door Moskou verspreide narratieven over escalatie.
De premier herhaalde ook dat de vrees voor een Russische aanval op de EU of de NAVO “belachelijk” is. Hij benadrukte dat de bevolking van de EU meer dan 400 miljoen mensen telt, tegenover circa 140 miljoen in Rusland, en dat de militaire capaciteiten van de 27 EU-lidstaten gezamenlijk groter zijn dan die van Moskou. Orbán verwees naar het langdurige onvermogen van Rusland om Oekraïne volledig te bezetten als bewijs dat Europa niet zwakker is dan het Kremlin. Zijn opmerkingen werden gepubliceerd nadat Duitsland deze analyse publiceerde, wat het debat over nucleaire dreiging opnieuw aanwakkerde.
Aanvallen op EU-beleid en lof voor vroegere Duitse koers
In het interview herhaalde Orbán zijn bekende beschuldiging dat de meeste EU- en NAVO-landen oorlog willen voortzetten door voortdurend nieuwe wapenpakketten, munitie en militaire systemen naar Oekraïne te sturen. Hongarije, zo stelde hij, zou de enige lidstaat zijn die vasthoudt aan het streven naar vrede. Deze opvatting staat haaks op de lijn van de Europese instellingen en de meerderheid van de lidstaten, die militaire steun zien als noodzakelijk voor het behoud van Europese veiligheid.
Orbán richtte opnieuw scherpe kritiek op de Duitse bondskanselier Friedrich Merz, van wie hij beweerde dat diens beleid de oorlog voedt. Tegelijkertijd sprak hij met waardering over het Rusland-beleid van voormalig bondskanselier Angela Merkel. Hij herinnerde eraan dat hij tijdens EU-Raadsvergaderingen soms alleen met Merkel pleitte voor dialoog in plaats van confrontatie met Moskou. Wel erkende hij dat hun standpunten uiteenliepen op het gebied van migratie en milieubescherming, waar hij zich herhaaldelijk verzette tegen de door Merkel gesteunde Europese aanpak.
Nucleaire dreiging, Russische doctrine en geopolitieke implicaties
Orbáns verwijzing naar een mogelijk kernwapengebruik sluit aan bij eerdere signalen vanuit het Kremlin sinds het uitbreken van de grootschalige oorlog in 2022. Vladimir Poetin omschreef inzet van kernwapens meermaals als een “laatste veiligheidsmaatregel”, terwijl personen uit zijn directe entourage – zoals Dmitri Medvedev – herhaaldelijk openlijke nucleaire dreigementen uitten richting het Westen. Berichten uit Amerikaanse bronnen suggereren dat Moskou in september 2022 zelfs overwoog om tactische kernwapens te gebruiken tijdens de Oekraïense tegenoffensieven in de regio Charkiv, maar dat intensieve diplomatie vanuit de VS en China via vertrouwelijke kanalen dit scenario heeft afgewend.
In 2024 ondertekende de Russische president een herziene nucleaire doctrine die stelt dat een aanval van een niet-nucleaire staat op Rusland, mits gesteund door een kernmacht, als een gezamenlijke agressie zal worden beschouwd. Deze bepaling vergroot volgens analisten de ambiguïteit rond nucleaire escalatie en creëert risico’s voor landen die Oekraïne ondersteunen. Orbáns herhaling van deze Russische boodschappen voedt de discussie over de rol van Hongarije binnen de EU en de NAVO, vooral op een moment waarin de veiligheid van het continent afhankelijk blijft van een gezamenlijke en consistente strategie tegenover het Kremlin.
