Minder dan een week voor de parlementsverkiezingen in Moldavië heeft de politie op 22 september 2025 meer dan 250 invallen uitgevoerd bij ruim honderd personen. Volgens de autoriteiten waren de acties gericht tegen een netwerk dat in verband wordt gebracht met pogingen van Rusland om onrust te zaaien en de stemming te beïnvloeden. De nationale politie verklaarde dat de invallen deel uitmaakten van een strafrechtelijk onderzoek naar de voorbereiding van massale ongeregeldheden, waarbij ook criminele groepen een rol speelden.
Arrestaties en inbeslagnames door politie en justitie
Als gevolg van de operatie werden 74 personen aangehouden. In totaal zouden 111 mensen als verdachten voorkomen in het onderzoek. Tijdens de invallen namen de autoriteiten onder meer paspoorten, simkaarten, geldbedragen, buitenlandse bankkaarten, wapens en tenten in beslag. Procureur-generaal Victor Furtună, politiechef Viorel Cernăuțanu en Alexandru Musteață, hoofd van de inlichtingendienst, gaven gezamenlijk toelichting op de acties.
De invallen van september waren niet de eerste. Op 16 september ontdekten speurders in Chisinau ruim 20 miljoen Moldavische leu bij een onderzoek naar illegale partijfinanciering. Ook die zaak had betrekking op vermoedelijke pogingen om het politieke proces te ondermijnen.
Geopolitieke inzet van de verkiezingen
De verkiezingen, die op 28 september plaatsvinden, worden beschouwd als cruciaal voor de toekomst van Moldavië. Het land kreeg in 2022 de status van EU-kandidaat en de uitslag zal in hoge mate bepalen of de pro-Europese koers kan worden voortgezet. Een nederlaag van de regerende partij Actie en Solidariteit (PAS) zou volgens analisten kunnen leiden tot stagnatie van hervormingen, toegenomen instabiliteit en mogelijk herstel van Russische invloed in de regio.
Uit een peiling van CBS Research, gehouden tussen 6 en 13 september, blijkt dat PAS op 29,7 procent van de stemmen kan rekenen, maar daarmee geen meerderheid behaalt. Op de tweede plaats zou de door Igor Dodon geleide Patriotische Blok eindigen met 13,2 procent, gevolgd door Onze Partij van Renato Usatîi met 7,5 procent. Ruim een kwart van de kiezers gaf aan nog niet te hebben beslist.
Strategie van Moskou en risico op protesten
Volgens berichten van Bloomberg zou Moskou al in het voorjaar een plan hebben opgesteld om de verkiezingen te beïnvloeden. Dat plan omvatte de rekrutering van Moldavische burgers in Rusland en andere landen om te stemmen in het buitenland, de organisatie van protesten en een brede desinformatiecampagne via Telegram, TikTok en Facebook. Het doel zou zijn de kansen van PAS en president Maia Sandu te ondermijnen.
Mocht de regeringspartij verliezen, dan wordt rekening gehouden met grootschalige straatprotesten die zouden kunnen leiden tot eisen tot aftreden van Sandu. In het tegenovergestelde scenario, bij winst van PAS, bereiden pro-Russische krachten volgens Moldavische autoriteiten een campagne voor om de uitslag in diskrediet te brengen door te spreken van fraude en onwettigheid.
Kwetsbaarheid door interne problemen
De interne situatie maakt Moldavië bijzonder kwetsbaar voor dergelijke druk. Wijdverbreide corruptie, lage inkomens en armoede bieden vruchtbare grond voor populistische boodschappen en pro-Russische narratieven. Voorstanders van een oriëntatie op Moskou verwijten de huidige pro-Europese regering gebrek aan effectiviteit en gebruiken sociale onvrede om steun te winnen.
Mocht PAS haar parlementaire meerderheid verliezen, dan wordt zij gedwongen om coalitiepartners te zoeken. Dat kan leiden tot moeizame onderhandelingen en instabiele regeringsvorming, wat de noodzakelijke hervormingen kan vertragen en de kansen van pro-Russische partijen vergroot om het politieke proces te blokkeren.
