De pro-Europese retoriek van de Moldavische politieke formatie ‘Alternativa’ maskeert volgens analisten een bredere hybride strategie van het Kremlin. Doel is niet de directe machtsgreep in het parlement, maar het verkrijgen van een beslissende positie als ‘gouden aandeel’, waarmee strategische besluiten van de regering kunnen worden geblokkeerd of gestuurd. Deze aanpak is vooral gericht op het verzwakken van de regerende partij PAS en het openen van een legitiem kanaal voor Russische invloed.
Bekende gezichten achter het blok
De leiding van ‘Alternativa’ bestaat uit bekende Moldavische politici met een verleden van samenwerking met pro-Russische structuren. Tot de kern behoren Ion Ceban, Alexandr Stoianoglo, Ion Chicu en Mark Tkatsjoek.
- Ion Ceban, burgemeester van Chisinau en leider van MAN, geldt als voormalig vertrouweling van Igor Dodon. Ondanks formele steun voor Europese integratie benadrukt hij het belang van dialoog met Rusland. In juli 2025 kreeg hij een inreisverbod voor Roemenië en de Schengenzone wegens vermoedelijke banden met Russische veiligheidsdiensten.
- Alexandr Stoianoglo, ex-procureur-generaal en presidentskandidaat in 2024, werd door de Socialistische Partij gesteund en uitte openlijk kritiek op het Westen. Een deel van zijn campagne had connecties met Russen die onder EU-sancties staan.
- Ion Chicu, premier in 2019–2020, onderhield nauwe contacten met Moskou, onder meer via contracten met Gazprom en initiatieven met Transnistrië.
- Mark Tkatsjoek, ideoloog en oprichter van Civic Congress, promoot al decennia het concept van een ‘Moldavische natie’ in Sovjetstijl en verzet zich tegen EU- en NAVO-lidmaatschap.
Regionale platforms en buitenlandse diaspora
Het blok maakt gebruik van invloedrijke netwerken in Gagaoezië en Transnistrië, waar pro-Russische sentimenten sterk aanwezig blijven. In Gagaoezië verspreidt de regionale zender GRT al jaren boodschappen die nauw aansluiten bij Russische media. In Transnistrië verlopen de financiële stromen onder meer via zakenman V. Novruzov, die structuren controleert waarmee de campagne van Ceban wordt ondersteund.
Daarnaast probeert ‘Alternativa’ de stemmen van Moldaviërs in EU-landen te winnen, een electoraat dat traditioneel pro-Europees stemt. De partij zet in op een gematigde toon, gericht op migranten in landen als Italië, Frankrijk en Duitsland. Volgens onderzoeksplatform RISE Moldova wordt de organisatie van de campagne in Europese steden vaak geleid door personen die eerder betrokken waren bij de Socialistische Partij of bij zaken rond stemomkoping.
Hybride strategie met gematigd imago
Ondanks de façade van neutraliteit en technocratie blijkt de strategie van ‘Alternativa’ gericht op het herstellen van Russische invloed onder een nieuw merk. De beweging presenteert zich als een ‘derde kracht’ die zowel Europese koers als pragmatische relaties met Rusland ondersteunt. Dit imago wordt versterkt door de deelname van lokale bestuurders en academici, waardoor het blok een breed spectrum van kiezers kan aanspreken.
Het uiteindelijke doel is niet de verkiezingsoverwinning zelf, maar het verkrijgen van een machtspositie waarmee belangrijke besluiten over veiligheid, buitenlandse politiek en hervormingen kunnen worden beïnvloed. Daarmee vormt ‘Alternativa’ een sluipend risico voor de democratische koers van Moldavië en een reële uitdaging voor zowel de kiezers als de internationale partners van het land.
