Massale onrust en gewelddadige botsingen
De politieke crisis in Servië bereikt een nieuw hoogtepunt. Op 3 juli heeft de Europese Unie het Servische leiderschap opgeroepen om af te zien van geweld tegen anti-regeringsdemonstranten. De spanningen in het land zijn de afgelopen dagen fors toegenomen: duizenden mensen gingen de straat op in Belgrado en andere steden om hun onvrede te uiten over het beleid van president Aleksandar Vučić. De demonstranten eisen vervroegde parlementsverkiezingen en een einde aan wat zij zien als corrupt bestuur en autoritair leiderschap.
In de hoofdstad werden bijna honderd betogers gearresteerd na felle confrontaties met de oproerpolitie. Jonge demonstranten blokkeerden wegen, bruggen en richtten geïmproviseerde barricades op. De protesten, die begonnen na een fatale bouwramp in Novi Sad waarbij 16 doden vielen, zijn intussen uitgegroeid tot een landelijk politiek protest tegen het leiderschap van Vučić en zijn partij.
EU-kandidaat tussen Rusland en Europa
Hoewel Servië officieel kandidaat is voor EU-lidmaatschap, hebben de regeringen onder Vučić weinig concrete stappen gezet richting Europese integratie. In plaats daarvan blijft Belgrado balanceren tussen het Westen en zijn traditionele bondgenoot Rusland. Die geopolitieke spagaat verdeelt ook het Servische publiek: veel jongeren trekken richting Europa, terwijl andere groepen hun loyaliteit aan Moskou behouden.
Critici waarschuwen dat Servië steeds verder verstrikt raakt in een geopolitische impasse. De protesten symboliseren die worsteling: enerzijds wordt de roep om democratische hervormingen luider, anderzijds voedt de regering het narratief van buitenlandse inmenging. Vučić beschuldigt Westerse inlichtingendiensten ervan de protesten aan te wakkeren — een bewering waarvoor geen bewijs is geleverd, maar die hem in staat stelt binnenlandse steun te mobiliseren.
Dreiging van destabilisatie in de regio
Het aanhoudende conflict kan ook verstrekkende gevolgen hebben voor de Westelijke Balkan. De regio geldt al jaren als kwetsbaar voor politieke instabiliteit. Nieuwe onrust in Servië zou bestaande spanningen kunnen aanwakkeren in buurlanden zoals Bosnië en Herzegovina, Kosovo en Noord-Macedonië.
Tegen deze achtergrond wordt het cruciaal of de Servische burgerbeweging erin slaagt haar eisen op vreedzame wijze kracht bij te zetten. De Europese Unie benadrukt het belang van dialoog en hervorming, maar de komende weken zullen uitwijzen of Belgrado bereid is naar zijn burgers te luisteren of kiest voor onderdrukking.
