Volgens de EU-inlichtingendiensten maakt Rusland gebruik van zijn schaduwvloot om drones te lanceren boven het luchtruim van Europa. Op 13 oktober 2025 verklaarde Sławomir Cenckiewicz, hoofd van het Poolse Bureau voor Nationale Veiligheid, aan The Financial Times dat de lanceringen vanuit oude Russische tankers plaatsvinden, die vaak betrokken zijn bij oliesmokkel. Deze schepen worden nu ingezet voor onbemande verkenningsmissies, aldus Cenckiewicz, met informatie bevestigd door inlichtingendiensten uit Polen, Denemarken, Duitsland en Noorwegen.
Drone-incidenten treffen burgerluchtvaart en militaire doelen
Sinds de eerste verschijning van Russische drones boven Polen op 10 september hebben meerdere Europese landen, waaronder Denemarken, Duitsland, Estland, Litouwen, Frankrijk, Zweden, België en Roemenië, luchtvaartverstoringen ervaren. Minstens vijftien luchthavens moesten tijdelijk hun activiteiten stopzetten. Zo werden in september de Deense luchthavens Kastrup en Aalborg tijdelijk gesloten. Drones verschenen ook nabij militaire bases en opslagplaatsen voor explosieven, waaronder in Noorwegen en bij Thales Belgium in oktober, wat de veiligheid van strategische locaties benadrukt.
Hybride tactieken en cryptobetaling voor sabotage
Cenckiewicz benadrukte dat Rusland cryptovaluta gebruikt om agenten te betalen voor deelname aan hybride aanvallen op EU-landen. Dit bemoeilijkt het volgen van betalingen en stelt Moskou in staat om operaties uit te voeren zonder directe verantwoordelijkheid te nemen. De drone-incidenten laten zien dat Rusland zwakke plekken in de Europese verdediging onderzoekt en test hoe snel NATO en EU-lidstaten kunnen reageren.
Politieke en veiligheidsimplicaties voor Europa
De verklaringen van Cenckiewicz verbinden de Russische schaduwvloot rechtstreeks met hybride operaties, wat politieke druk kan opleveren voor strengere EU-maatregelen tegen Moskou. Er ontstaat een oproep tot gezamenlijke Europese mechanismen voor monitoring, sancties en tegenmaatregelen tegen de schaduwvloot. Door het systematisch karakter van de aanvallen over meer dan tien landen wordt het duidelijk dat dit geen geïsoleerde incidenten zijn, maar een gecoördineerde strategie die zowel nationale veiligheid als civiele luchtvaart en infrastructuur bedreigt.
Europese reactie en toekomstige strategieën
Het EU-antwoord moet verder gaan dan symbolische verklaringen en omvatten: gezamenlijke inlichtingenactiviteiten, versterkt maritiem toezicht en controle over Russische schepen. Actieve maatregelen op Russisch grondgebied kunnen nodig zijn om te voorkomen dat deze hybride tactiek escaleert tot een nieuwe vorm van dreiging, waarin cyberaanvallen, sabotage en militaire provocaties worden gecombineerd.
