Op 15 oktober 2025 meldden de Zweedse strijdkrachten dat zij een Russische onderzeeër in de Oostzee hadden waargenomen en deze begeleidden. De onderzeeër was op 14 oktober via het Grote Belt-kanaal – gelegen tussen de Deense eilanden Seeland en Funen – de Oostzee binnengekomen. Bij de escortering waren zowel schepen als vliegtuigen van de Zweedse luchtmacht betrokken, inclusief straaljagers.
Toenemende spanningen rond de Oostzee
Premier Ulf Kristersson van Zweden verklaarde dat de spanningen in de regio sinds de volledige Russische invasie van Oekraïne in februari 2022 aanzienlijk zijn toegenomen. Hoewel Zweden zich niet in oorlog bevindt, is er volgens hem ook geen sprake van echte vrede. Na de start van de oorlog tegen Kiev besloot Zweden zijn tweehonderd jaar oude militaire neutraliteit op te geven en trad het in 2024 toe tot NATO.
Hybride dreigingen uit Rusland
Kristersson benadrukte dat de hele Oostzeeregio blootstaat aan hybride aanvallen vanuit Rusland, waaronder desinformatiecampagnes en schade aan onderzeese kabels, pijpleidingen en andere maritieme infrastructuur. Volgens de premier zal de Russische dreiging waarschijnlijk langdurig zijn, wat een gelijkwaardige verdediging van Zweden noodzakelijk maakt.
Risico op confrontatie met NAVO
De recente gebeurtenissen tonen een toename van de spanningen tussen Rusland en de NAVO in de Oostzee. Tijdens de maritieme oefeningen BALTOPS-2025 stuurde Moskou twintig oorlogsschepen naar de regio, wat risico’s op gevaarlijke ontmoetingen en provocaties creëerde. Westerse militaire experts waarschuwen dat agressief gedrag van Russische troepen tot escalatie kan leiden, ook al is een directe aanval op de Baltische staten onwaarschijnlijk.
Schaduwvloot en strategische bezorgdheid
Een andere bedreiging voor de veiligheid van Europa is het gebruik door Rusland van een zogenaamde “schaduwvloot”, waarbij tankers met Russische olie militaire schepen en gevechtsvliegtuigen begeleiden. Dit veroorzaakt aanzienlijke zorgen bij Denemarken en andere landen rond de Oostzee.
Actieve hybride operaties
Russische hybride activiteiten in de Oostzee omvatten het schenden van lucht- en maritiem gebied, beschadiging van onderzeese infrastructuur, cyberaanvallen en desinformatiecampagnes gericht op de destabilisatie van de drie Baltische staten. Politieke leiders in Litouwen, Letland en Estland waarschuwen consequent de NAVO voor mogelijke agressie en dringen aan op versterking van de verdediging, met speciale aandacht voor het oostelijke flankgebied.
Zweden blijft nauw samenwerken met bondgenoten binnen de NAVO om de veiligheid in de regio te waarborgen en potentiële risico’s te mitigeren.
