Mike kreeg ruzie met zijn zus over de erfenis van hun overleden moeder. Hij vertelt zijn verhaal zonder achternaam om de familievete niet opnieuw te laten oplaaien. Zijn moeders laatste wil was vastgelegd in een testament, maar Mike bleek onterfd. In eerste instantie kreeg hij helemaal niets. Elk kind heeft echter wettelijk recht op een legitieme portie, wat betekent dat hij recht had op de helft van het erfdeel dat een kind zonder testament zou ontvangen, meldt Nieuws Impuls.
RTL Nieuws ontving tientallen reacties over ruzies rondom de verdeling van een erfenis. Van de ruim 13.000 deelnemers aan het RTL Nieuwspanel, die zelf te maken hebben gehad met de afwikkeling van een erfenis, was er bij 13 procent ruzie en bij 14 procent sprake van enige onenigheid (samen 27 procent).
Mike schakelde een gespecialiseerde advocaat in om zijn legitieme portie op te eisen. “Als er geld in het spel is, gaan mensen over lijken helaas”, zegt hij. Via zijn advocaat kreeg hij inzage in de financiële situatie van zijn moeder. Hij en zijn neef ontvingen uiteindelijk tienduizenden euro’s per persoon, maar waardevolle erfstukken zoals een antieke klok heeft hij niet gezien. Het kostte hem enkele duizenden euro’s aan advocaatkosten.
Volgens de Raad voor de Rechtspraak waren er in 2024 landelijk 4.330 nieuwe erfrechtzaken. In 2021 waren het er 420 meer, maar niet overal is er een daling te zien. Rechtbank Midden-Nederland ziet juist een stijging sinds het opzetten van het Bureau Erfrecht in 2023.
Meer erfkwesties bij rechtsbijstandverzekeraars
De rechter is het laatste redmiddel. Ruziënde familieleden kunnen eerst een mediator of hun rechtsbijstandverzekering inschakelen. Erfenissen leidden de afgelopen jaren vaker tot vragen of verzekerden juridische ondersteuning willen.
Er is een golf van erfenissen op komst, afkomstig van de babyboomers.
Rechtsbijstandverzekeraars merken de toename. Univé kreeg in de eerste zeven maanden van dit jaar ruim 700 meldingen over erfkwesties, waarvan een derde leidde tot een dossier. In 2019 lag dat aantal nog bijna de helft lager. DAS zag in de eerste helft van 2025 een stijging van 3 procent ten opzichte van vorig jaar. In 2022 ging het om nog geen 1.800 erfkwesties, terwijl dat in 2024 al bijna 2.200 was.
Ruzie in samengestelde gezinnen
Verzekeraar ARAG heeft geen exacte cijfers, maar hun juristen merken ook een toename van het aantal zaken rondom drie punten: ruzies met de executeur, vermoedens van financieel misbruik, en het ontbreken van wilsbekwaamheid bij de overledene op het moment dat het testament werd ondertekend. Stichting Achmea Rechtsbijstand ziet geen duidelijke toename, maar constateert een stabiel aantal van 1.600 tot 1.700 erfkwesties per jaar, met meer geschillen in samengestelde gezinnen.
Mike wil zijn verhaal delen om andere mensen te waarschuwen en tips te geven. “Laat een levenstestament én een testament na overlijden opstellen. Benoem vooral geen familielid als executeur testamentair, maar kies een onafhankelijk persoon zoals een notaris die de erfenis afhandelt.” Daarnaast benadrukt hij het belang van juridisch advies en dat een kindsdeel binnen vijf jaar moet worden opgeëist om verjaring te voorkomen. In zijn geval was een rechtszaak niet nodig, en werd er geschikt via een vaststellingsovereenkomst.
Een ander schrijnend verhaal komt van de anonieme panellid ‘Ineke’. Haar moeder overleed in 1994 en had een testament dat stipuleerde dat de kinderen de enige erfgenamen zijn, met het voorbehoud dat de echtgenoot (de achtergebleven ouder) het vruchtgebruik heeft, wat vervalt bij hertrouwen. Toen haar vader hertrouwde en later overleed in 2016, ontstond er gedonder omdat de nieuwe echtgenote als executeur was aangesteld en de afhandeling van de erfenis van Ineke’s moeder moest plaatsvinden.
Ineke schakelde een notaris in met het testament van haar moeder en haar rechtsbijstandverzekering. Zowel zij als haar broer hadden recht op een bedrag van 30.000 euro, maar de emotionele gevolgen waren aanzienlijker. “Het gaat niet om het geld, maar om persoonlijke bezittingen in de familie houden,” zegt ze.
De financiële strijd duurde anderhalf jaar, waarin ze als ‘geldwolf’ werd neergezet. “Dit was een verdrietige situatie voor mij, maar ook voor de nieuwe vrouw van mijn vader. Je wilt in zo’n emotionele periode niet wachten op ruzie.” Ze benadrukt dat haar overleden vader deze situatie niet had voorzien.
Rouwverwerking
Na anderhalf jaar begon Ineke pas echt aan haar rouwverwerking. Samen met haar man heeft ze nu een testament en levenstestament laten opstellen bij een notaris, die tevens als executeur testamentair optreedt, om toekomstige problemen te voorkomen. Lucienne van der Geld, directeur van Netwerk Notarissen, legt uit dat er steeds meer ruzies over erfenissen zijn, vooral door stijgende huizenprijzen en complicaties in familierelaties.
Ruim 22.000 mensen vulden de enquête van het RTL Nieuwspanel in over erfenissen. Slechts 36 procent had een testament. 17 procent had helemaal niets geregeld. Bij afwezigheid van een testament geldt de wettelijke verdeling, waarbij echtgenoten en kinderen eerst erven.
