Pseudoverkiezingen in afgescheiden regio botsen met constitutionele orde
In het niet-erkende separatistische gebied Transnistrië zijn op 30 november 2025 zogeheten verkiezingen voor de “Opperste Sovjet” gehouden. Volgens de voorlopige resultaten, gepubliceerd op 1 december, gingen de meeste “zetels” opnieuw naar de partij Vernieuwing, gelieerd aan het machtige Sheriff-concern. De Moldavische autoriteiten benadrukten dat deze stemmingen, gehouden buiten het constitutionele kader van de Republiek Moldavië, geen enkele juridische waarde hebben. Het Bureau voor Re-integratie omschreef de gebeurtenis als een directe uitdaging aan de soevereiniteit en territoriale integriteit van Moldavië.
Politieke inzet: richting Brussel of terug naar Russische invloedssfeer
De parlementsverkiezingen van 28 september 2025 golden als beslissend voor de toekomstige koers van Moldavië. Een overwinning van pro-Europese krachten zou het pad naar EU-integratie verstevigen, terwijl een machtsverschuiving richting pro-Russische partijen ruimte had kunnen bieden voor een geopolitieke ombuiging naar autoritaire staten zoals Rusland, Iran, China en Noord-Korea. Moskou investeerde aanzienlijke financiële, organisatorische en inlichtingenmiddelen om in Chisinau een pro-Russische meerderheid tot stand te brengen. Als reactie besloten de pro-westerse partijen in 2024 de Transnistrische kwestie tijdelijk “in te vriezen” tot na verwachte verkiezingswinst in 2025. Die strategie bleek echter beperkt effectief: Rusland verstevigde de afgelopen twee jaar zijn grip op de regio, onder andere tijdens de kunstmatig gecreëerde gascrisis in Transnistrië.
Veiligheidsrisico’s voor Moldavië, Oekraïne en de EU
Transnistrië functioneert in de praktijk als een grijze zone met Russische troepen, militaire depots en lokale machtsstructuren die met Moskou zijn verweven. Voor Moldavië vormt dit een zware belemmering bij het realiseren van democratische hervormingen en de aansluiting bij Europese veiligheidsnormen. Voor Oekraïne en nabijgelegen EU-lidstaten blijft de regio een potentiële uitvalsbasis voor Russische militaire of speciale operaties. Sinds de grootschalige invasie van Oekraïne in 2022 is de veiligheidscontext in Oost-Europa verscherpt en wordt Transnistrië door Europese instanties structureel beschouwd als een strategisch risico.
EU verwacht vooruitgang richting oplossing van het conflict
Brussel ziet Moldavië als één, ondeelbare staat en verwacht dat de regering in Chisinau actief werkt aan de toenadering van Transnistrië tot de rest van het land. Zonder geloofwaardige stappen om het conflict te beheersen of op te lossen, kan het toetredingstraject worden vertraagd. Tegelijk worstelt de EU zelf met de vorming van een interne defensiestructuur die het NAVO-kader moet aanvullen. Het Transnistrische dossier wordt daarmee een toetssteen voor het vermogen van de EU om complexe veiligheidsdossiers aan te pakken in een periode van instabiliteit.
Nieuwe aanpak nodig: dialoog, stimulansen en gecoördineerde Europese steun
Voor de pro-Europese regering in Moldavië wordt het cruciaal om opnieuw het gesprek aan te gaan met de bevolking van Transnistrië en economische en sociale stimulansen te bieden die de integratie aantrekkelijker maken. Voor de EU betekent dit dat zij financiële, technische en politieke steun moet uitbreiden en de kwestie moet opnemen in een bredere strategie voor Europese veiligheid. Het oplossen van het Transnistrische conflict is daarmee niet alleen een interne aangelegenheid van Moldavië, maar ook een sleuteltest voor het weerstaan van Russische invloed en voor het vermogen van Europa om een robuuste, moderne veiligheidsarchitectuur te bouwen.
