Uit Europees onderzoek blijkt dat 70 procent van de producten van platforms zoals Shein en Temu niet voldoet aan de Europese veiligheidsregels, met bijna een kwart dat als ronduit gevaarlijk wordt aangemerkt. Deze producten kunnen zonder veiligheidscontroles worden gekocht, wat vragen oproept over de veiligheid van Chinese producten die in Nederland worden verkocht, meldt Nieuws Impuls.
1. Waarom kunnen platforms als Temu en Shein hun producten zonder veiligheidschecks aanbieden?
De juridische constructie van deze platforms ligt aan de basis van het probleem. Temu en Shein brengen consumenten rechtstreeks in contact met duizenden verkopers in China, waardoor producten de Europese markt betreden zonder tussenkomst van een Europese importeur en zonder verantwoordelijkheden op het gebied van veiligheid of terugroepacties. Retail-expert Cor Molenaar van de Erasmus Universiteit wijst op de risico’s hiervan.
“Zij hoeven zich alleen te houden aan de Chinese wetgeving, en die wijkt vaak af van de Europese,” zegt hij. “Dat kan goed gaan, maar het betekent ook dat er geen enkele partij in Europa aansprakelijk is als er iets misgaat.”
De EU heeft hier nauwelijks grip op, omdat de producten meestal vanuit China worden verzonden in kleine pakketjes onder de waardegrens van 150 euro, een categorie die aan de grens nauwelijks wordt gecontroleerd. Europese toezichthouders wijzen al langer op deze blinde vlek in de huidige importregels.
2. Hoe werkt dat bij winkels zoals Action en Wibra, die óók veel spullen uit China verkopen?
Bij Action komt bijna de helft van de producten uit China, maar hier is de situatie anders. Action koopt niet rechtstreeks bij willekeurige fabrieken, maar via vaste leveranciers en importeurs binnen Europa. “Klanten van Action kunnen erop vertrouwen dat elk product voldoet aan Europese veiligheidsnormen en aan Action’s aanvullende eisen voor productieomstandigheden, zoals bijvoorbeeld ons verbod op kinderarbeid”, legt een woordvoerder van Action uit.
De Europese importeurs zijn verplicht om producten te testen, certificeren en terug te roepen als ze niet aan de regels voldoen. “In Europa ligt de verantwoordelijkheid bij de importeur of leverancier,” verduidelijkt Molenaar. “Als een product niet voldoet, kan het bedrijf die partij aansprakelijk stellen. Dat is een groot verschil met een platform uit China, waar die verantwoordelijkheid ontbreekt.”
Wibra bevestigt ook dat een deel van hun assortiment uit China komt, maar benadrukt dat ze met leveranciers uit andere landen werken en dat productveiligheid en kwaliteit zeer serieus genomen worden.
3. Waarom zijn producten uit China soms zoveel goedkoper?
De lage prijs is verwijst naar uitgespaarde kosten. Chinese webshops zoals Temu en Shein slaan dure stappen over: zij hebben geen Europese importeur, geen magazijn, geen keuringsproces, en werken met extreem lage marges. Alles gaat rechtstreeks van fabriek naar consument.
“Voeg daar lage lonen, minimale milieueisen en gigantische schaalvoordelen aan toe, en je krijgt een T-shirt van 3 euro of een oplader van 2 euro”, zegt Molenaar. Bij Europese winkels komen daar ook transport, verpakking, opslag, certificering en btw bij, wat producten duurder maakt, maar ook veiliger en beter traceerbaar.
4. Betekent dat dat Chinese producten in Nederland automatisch veiliger zijn?
Ja, zolang ze voldoen aan de Europese controleplicht. Fysieke winkels vallen onder toezicht van nationale instanties zoals de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Dit zorgt voor structureel toezicht op productveiligheid, etiketten en CE-markeringen.
Molenaar onderstreept dat de kans op gevaarlijke producten daardoor kleiner is. “Je kunt er redelijkerwijs van uitgaan dat winkels die in Nederland actief zijn hun producten laten testen. Hier gelden strengere normen, niet alleen voor veiligheid, maar ook voor milieu.”
Hoewel er nooit garanties zijn dat er niets misgaat, zijn winkels verplicht om een terugroepactie te starten in het geval van onveilige producten, een actie die platforms zoals Temu in het verleden niet hebben uitgevoerd.
5. Komen er strengere regels voor Chinese webshops?
Ja, de Europese Commissie werkt aan een update van de zogeheten Product Safety Regulation, die ook verkopers buiten de EU verantwoordelijk kan houden voor onveilige producten.
“Die regelgeving gaat zeker strenger worden,” verwacht Molenaar. “Vooral op milieu- en veiligheidseisen. Als China aan dezelfde criteria moet voldoen als Europa, zullen de prijzen stijgen of kan er minder import plaatsvinden. In de VS zijn de regels soepeler, wat deze platforms meer ruimte biedt voor groei.”
Tot die tijd adviseert Molenaar consumenten om alert te blijven en goed na te denken alvorens iets te kopen dat extreem goedkoop is, omdat elektronische producten gevaarlijk kunnen zijn en retourneren vaak onhandig en duur is.
