De NAVO heeft het programma gedeeld voor de NAVO-top in Den Haag, volgende week. Uit het schema blijkt onder meer dat de Oekraïense president Zelensky alleen op dinsdagavond welkom is bij het diner in Paleis Huis ten Bosch met de leiders van de NAVO-landen, als gasten van koning Willem-Alexander en koningin Máxima.
Zo’n beetje tegelijkertijd met het diner in het paleis begint dan in het World Forum een bijeenkomst over Oekraïne met de NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken en ook EU-buitenlandchef Kallas.
Vooraf was al bekend dat Zelensky zou worden uitgenodigd voor de top, maar het was onduidelijk waar hij precies bij aanwezig mocht zijn. Oekraïne is geen lid van de NAVO, maar wil dat wel graag worden.
NAVO-correspondent Kysia Hekster:
“Vergeleken met de NAVO-toppen van de afgelopen jaren in Washington, Vilnius en Madrid vallen minstens drie dingen op. Ten eerste het aantal vergaderingen dat de staatshoofden en regeringsleiders hebben. Dat waren er steeds drie van 2,5 uur. In Den Haag blijft dat beperkt tot één samenzijn van 2,5 uur. Iedereen weet dat Trump niet houdt van lang vergaderen en door maar één vergadering te houden, is de kans op brokken het kleinst.
Wat ook opvalt, is dat de rol van Zelensky veel beperkter is dan bij andere NAVO-toppen sinds de invasie van Rusland in Oekraïne. Hij komt wel naar het diner met de koning, maar heeft geen enkele formele rol op de top. Hij spreekt niet in een vergadering met de staatshoofden en regeringsleiders en houdt bijvoorbeeld ook geen persconferenties. Dat is een duidelijke diplomatieke degradatie.
Ook dat heeft met Trump te maken. Die wil niet dat iemand anders dan hij in het middelpunt van de belangstelling staat, zeggen NAVO-diplomaten. Ook is de band tussen de Amerikaanse president en Zelensky niet al te best. Als derde valt op dat in ieder geval op basis van het officiële programma Trump zelf geen persverklaring aflegt, ook niet samen met NAVO-baas Rutte. Op eerdere toppen deed de Amerikaanse president Biden dat wel.”
Uit het programma blijkt verder dat de top om 10.00 uur begint op dinsdag, met een toespraak van secretaris-generaal Rutte. Aan het begin van de middag volgt dan een sessie met de defensieministers van NAVO-landen, Rutte en Commissievoorzitter Von der Leyen over de defensie-industrie. Daar is de Amerikaanse president Trump, die ook zal afreizen naar Den Haag, dus nog niet bij.
Op de afsluitende dag van de top, op woensdag, komen de leiders van de NAVO-landen in de ochtend naar het World Forum voor de officiële openingsceremonie en de traditionele foto. Daarna komt de Noord-Atlantische Raad samen, het belangrijkste bestuursorgaan van de NAVO, waarbij de staatshoofden in die vergadering hun landen vertegenwoordigen.
In die vergadering, waarbij Trump wel aanwezig is, gaan de NAVO-landen naar verwachting afspreken dat de defensie-uitgaven per land worden verhoogd naar 5 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Volgens NAVO-baas Rutte bestaat daarover brede steun binnen de NAVO.
De top wordt in de middag vervolgens afgesloten met een persconferentie van Rutte.
Correspondent Kysia Hekster:
“De afgelopen tijd hadden we via diplomaten al veel informatie gekregen. Daardoor is het programma niet echt een verrassing. Maar vergeleken met eerdere toppen, is te zien dat Den Haag wel echt een andere top wordt. Dat heeft natuurlijk alles te maken met president Trump.
Toch zal de top, als alles goed loopt, ongetwijfeld de geschiedenisboeken ingaan als het moment waarop de NAVO-landen besloten dat er een nieuwe norm van 5 procent moest komen voor defensie-uitgaven. Dat is een gigantische stijging ten opzichte van 2 procent nu. Over negen dagen weten we of het ook echt allemaal gelukt is.”
