De Nederlandse Arbeidsinspectie gaat vanaf februari hogere boetes opleggen aan bedrijven die arbeidsmigranten illegaal in dienst nemen. Ondernemingen die zonder vergunning werknemers van buiten de EU aan het werk zetten, riskeren een boete die kan oplopen tot 11.250 euro per arbeidskracht.
Werkgevers die arbeidsmigranten uitbuiten met bijvoorbeeld inname van paspoorten, slechte huisvesting en arbeidsvoorwaarden of andere onregelmatigheden worden daarmee harder aangepakt. Op dit moment is de boete maximaal 8.000 euro.
Momenteel werken ongeveer 850.000 arbeidsmigranten in Nederland. De verwachting is dat het aantal toeneemt tot 1,2 miljoen in 2030. De toestroom beperken is bijna onmogelijk, aangezien er vrij verkeer van personen in de Europese Unie is.
De arbeidsmigranten zijn vooral actief in de land- en tuinbouw, distributiecentra, bouw, logistiek, voedingsmiddelenindustrie en metaalsector. Ongeveer twee derde is afkomstig uit Oost-Europese landen, zoals Polen, Roemenië en Bulgarije. De meesten zijn in dienst en een deel werkt via een uitzendbureau.
Meer arbeidsmigranten van buiten de EU
Maar ondertussen neemt ook het aantal arbeidsmigranten van buiten de EU toe. Het gaat name om arbeidsmigranten uit India en Syrië, maar ook het aandeel Russen en Oekraïners neemt al een aantal jaren relatief sterk toe.
In 2022 werkten hier bijna 90.000 gedetacheerde arbeidsmigranten, van wie 22.500 van buiten Europa, zo blijkt uit cijfers van de Adviesraad Migratie. Velen van hen werken in de logistiek of zijn actief als vrachtwagenchauffeur en in die sector zijn veel misstanden, zo constateert vakbond FNV. Buitenlandse truckers worden vaak onderbetaald en bivakkeren soms wekenlang in hun cabine, omdat er geen huisvesting is geregeld.
‘Arbeidsmigranten fatsoenlijker behandelen’
Daar moet een einde aan komen, vindt minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid). “We moeten arbeidsmigranten fatsoenlijker behandelen. Veel misstanden komen door malafide uitzendbureaus en hun inleners die een verdienmodel hebben gemaakt van onderbetaling van arbeidskrachten en het aanbieden van ondermaatse huisvesting.”
Arbeidsmigranten die hier zonder vergunning werken zijn het kwetsbaarst, doordat het voor hen moeilijker is om aan de bel te trekken. “Daarom is het belangrijk dat werkgevers harder gestraft gaan worden met hogere boetes”, zegt de minister.
Wet aanpak malafide uitzendbureau uitgesteld
Het kabinet heeft de invoering van een wet die malafide uitzendbureaus moet aanpakken uitgesteld. Het was de bedoeling dat die in 2026 zou ingaan, maar er is twijfel ontstaan over de vraag wie de wet het beste kan uitvoeren.
Van Hijum heeft extra geld vrijgemaakt voor de Arbeidsinspectie om te voorkomen dat kwaadwillende uitzendbureaus door deze vertraging langer vrijuit gaan. De toezichthouder kan daardoor 35 voltijdsbanen aan extra inspecteurs inzetten voor controles. Ook komen er dus hogere boetes voor ernstige overtredingen van de regels voor de inzet van arbeidsmigranten.
