Redactie
Amerikaanse en Russische delegaties komen dinsdag in de Saoedische hoofdstad Riyad bijeen om over de situatie in Oekraïne te praten. De gesprekken zijn volgens de Verenigde Staten verkennend en moeten niet worden verward met “echte vredesonderhandelingen”.
De Russische president Vladimir Poetin en de Amerikaanse president Donald Trump spraken elkaar vorige week telefonisch. Ze besloten “onmiddellijk” te beginnen met onderhandelingen over het beëindigen van de oorlog.
De gesprekken van dinsdag zijn verkennend, vertelt de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio. Europa en Oekraïne zijn niet welkom bij deze eerste gesprekken tussen de VS en Rusland.
“Zodra er echte onderhandelingen zijn, moet Oekraïne erbij worden betrokken omdat het land binnengevallen is”, zei Rubio zondag tegen de Amerikaanse nieuwszender CBS. “En de Europeanen moeten er dan ook bij worden betrokken, omdat zij ook aan de oorlogsinspanningen hebben bijgedragen.”
Speciaal gezant Keith Kellogg benadrukte op de veiligheidsconferentie in München nog dat Europese landen niet worden betrokken bij gesprekken met Rusland en Oekraïne over vrede. Die uitspraak zwakte Rubio dus af. De VS wil Europa er tóch bij betrekken, maar pas bij de “daadwerkelijke vredesonderhandelingen”.
Nadruk ligt op herstel van betrekkingen tussen Rusland en VS
Volgens het Kremlin ligt de nadruk van het overleg op herstel van de Russisch-Amerikaanse betrekkingen. De woordvoerder zegt dat er ook voorbereidingen worden getroffen voor mogelijke onderhandelingen over de oorlog in Oekraïne.
De Amerikaanse delegatie in Riyad bestaat uit Rubio, nationaal veiligheidsadviseur Mike Waltz en Steve Witkoff, speciaal gezant voor het Midden-Oosten. Rusland stuurt minister van Buitenlandse Zaken Sergey Lavrov en topadviseur Yuri Ushakov naar Saoedi-Arabië.
De woordvoerder van het Kremlin weigerde te reageren op de vraag of Poetin en Trump elkaar later deze maand in Saoedi-Arabië zullen ontmoeten. De Amerikaanse president zei bijna een week geleden dat hij zijn ambtgenoot mogelijk daar treft. Hij noemde geen datum, maar zei afgelopen weekend dat de ontmoeting “heel snel” kan plaatsvinden. Het overleg in Saoedi-Arabië van dinsdag moet de weg vrijmaken voor een ontmoeting tussen de twee leiders.
Spoedberaad in Europa
In reactie op de gesprekken tussen de VS en Rusland organiseerde de Franse president Emmanuel Macron maandag voor een select gezelschap een spoedberaad in Parijs. Een van de gespreksonderwerpen was het opzetten van een Europese vredesmacht.
Premier Dick Schoof mocht namens Nederland aanschuiven. Daarnaast waren de regeringsleiders van Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Italië, Polen, Spanje en Denemarken erbij. Ook NAVO-baas Mark Rutte, voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en voorzitter van de Europese Raad António Costa waren aanwezig.
“Over de details moet nog worden besloten, maar de inzet is duidelijk”, concludeert Rutte na afloop. Hij stelt dat Europa bereid is “het voortouw te nemen bij het bieden van veiligheidsgaranties voor Oekraïne”.
Duitsland en het Verenigd Koninkrijk willen onder bepaalde voorwaarden wel militairen naar Oekraïne sturen. Polen herhaalde dat niet te willen doen. Daarover zijn geen concrete besluiten genomen. Vanwege het kleine gezelschap was het daar volgens Schoof ook niet het juiste moment voor.
