Woningcorporaties in Nederland hebben afgelopen jaar 21.761 nieuwe woningen gebouwd, wat een stijging van 4.000 (+22%) ten opzichte van 2023 betekent. De meest significante toename betreft appartementen, met een groei van 12.850 units, goed voor een stijging van 19% ten opzichte van het voorgaande jaar. Dit markeert het hoogste aantal nieuwbouwwoningen sinds 2013, toen er bijna 30.000 nieuwe corporatiewoningen werden gerealiseerd, meldt Nieuws Impuls.
Daarnaast investeerden corporaties € 12,1 miljard in onderhoud, verbetering en verduurzaming van hun woningen, wat een stijging van 15,2% is ten opzichte van het vorige jaar. De onderhoudskosten zijn tussen 2021 en 2024 bijna verdubbeld van € 126 naar € 225 per woning per maand. Deze groei is deels het gevolg van hogere bouwkosten, maar vooral door een grotere investeringsfocus van corporaties, met ruim 192.000 woningen die vorig jaar een renovatie van meer dan € 10.000 ondergingen. In 2023 waren dat er 153.110.
Op dit moment beschikken meer dan een miljoen corporatiewoningen over energielabel A of beter; het aantal woningen met label E of lager is met meer dan 10% afgenomen.
Steeds meer leningen
Echter, de financiële reserves van de corporaties raken op, waarschuwt Aedes-voorzitter Liesbeth Spies, aangezien de uitgaven de inkomsten overstijgen. ‘Alle nieuwbouw en het tekort in het huishoudboekje financieren ze met leningen. Ze zetten hun gehele investeringscapaciteit in om de woningnood te verlichten. Het is noodzakelijk dat er actie wordt ondernomen om deze situatie op lange termijn vol te houden.’
Gemiddeld genereren corporatiewoningen € 611 huur per maand, maar deze inkomsten dekken voor de vierde keer op rij de uitgaven niet: ‘Het huishoudboekje van de corporatiesector vertoont gemiddeld een tekort van € 48 per woning per maand in 2024.’ Daaropvolgend leent men steeds meer, met een stijging van het geleende bedrag van € 50 naar € 216 per woning per maand in drie jaar tijd. Onlangs werd bekend dat corporaties inmiddels meer dan € 100 miljard in het rood staan bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw.
Afschaffen winstbelasting
Spies benadrukt dat corporaties hun financiële grenzen bereiken. ‘Het financieringsmodel moet tijdig worden bijgesteld, anders zal de nieuwbouw stagneren. Het komende kabinet moet corporaties langdurige zekerheid bieden, zodat ze hun investeringscapaciteit kunnen blijven inzetten voor huurders en woningzoekenden. Begin met het afschaffen van de winstbelasting Vpb voor corporaties; het nieuwe kabinet moet dat snel regelen. Dit geld, dat door sociale huurders wordt opgebracht, is essentieel om de afgesproken prestaties te kunnen leveren.’ Het doel is om tegen 2029 30.000 woningen te realiseren.
Zonder structurele oplossingen, zoals langjarige gematigde huurverhogingen, lagere belastingdruk of financiële bijdragen van de overheid, dreigt de investeringskracht van corporaties te stagneren, stelt de corporatiekoepel. ‘Dat kan Nederland zich in de huidige wooncrisis niet permitteren, want de maatschappelijke opdracht van corporaties – zorgen voor voldoende betaalbare, energiezuinige en kwalitatief goede sociale en middenhuurwoningen – staat op het spel.’
Deze oproep tot maatregelen is niet nieuw; vorige maand werd bijvoorbeeld samengewerkt met huurdersverenigingen in een actie voor minder belastingdruk.
De gegevens van de corporatiekoepel zijn afkomstig uit een benchmarkonderzoek waaraan 256 corporaties deelnamen, goed voor 98% van alle verhuurde corporatiewoningen.
