Redactie
Het aantal asielaanvragen is al vijf maanden lager dan een jaar eerder. Dat blijkt uit de cijfers van het ministerie van Asiel en Migratie. Voor meer lucht zorgt dat nog niet in Ter Apel. Daarvoor is de asielketen te verstopt.
De lagere instroom naar Nederland is opvallend, omdat er in de eerste maanden van dit jaar juist significant meer aanvragen werden gedaan vergeleken met een jaar eerder. Bovendien komen er in de zomer normaal gesproken meer migranten naar Europa en dus ook naar Nederland. De weersomstandigheden voor het maken van de gevaarlijke reis over zee zijn dan gunstiger.
Waarom er de laatste tijd minder asielaanvragen worden gedaan, is niet duidelijk. De organisatie die in Nederland de gegevens bijhoudt, de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), hoopt daar tegen het einde van het jaar een antwoord op te hebben.
De trend is in heel Europa zichtbaar. Uit cijfers van verschillende internationale organisaties blijkt dat de migratie ten opzichte van vorig jaar afneemt. Dit jaar kwamen er tot nu toe ruim 150.000 migranten aan.
Een jaar eerder ging het in dezelfde periode om zo’n 250.000 migranten, aldus de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM). Data van UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, schetsen hetzelfde beeld.
Er komen vooral minder mensen naar Europa via de Centrale Middellandse Zeeroute en de Westerse Balkanroute. Dat zijn twee van de zes bekende migratieroutes naar de Europese Unie (EU) die je hier op het kaartje ziet.
Tunesiëdeal werkt volgens EU-agentschap Frontex
Frontex, het EU-agentschap dat de buitengrenzen bewaakt, meldde twee weken geleden dat het totale aantal ‘irreguliere grensoverschrijdingen’ dit jaar 42 procent lager ligt ten opzichte van vorig jaar.
Volgens het agentschap heeft deze daling voor een belangrijk deel te maken met de Tunesiëdeal. In ruil voor geld van de EU houdt het Noord-Afrikaanse land migranten tegen. Een woordvoerder van Frontex zegt dat de Tunesische autoriteiten de laatste maanden hard en daadkrachtig hebben opgetreden tegen criminele netwerken van mensensmokkelaars. In Italië zijn dit jaar tot nu toe 62 procent minder migranten aangekomen dan vorig jaar in dezelfde periode.
De IOM heeft ook aanwijzingen dat er meer onderscheppingen plaatsvinden van boten die vertrekken uit Noord-Afrikaanse landen zoals Libië en Tunesië. Dit zou deels de afname van migratie kunnen verklaren. Al spelen bij migratie ook andere factoren een rol, zoals het weer, de omstandigheden in het herkomst- en doorreisland en ontberingen, conflicten en oorlogen.
Het is ook nog de vraag of de daling doorzet. «Smokkelaars zijn bedreven in het vinden van alternatieve routes als de vraag maar hoog genoeg is», zegt een woordvoerder van de IOM.
Lagere instroom zorgt nog niet voor wat meer lucht
In Nederland ontlast de recent lagere instroom de vastgelopen asielketen nog niet. Daarvoor moet de instroom langere tijd lager blijven. In asielzoekerscentra en (crisis)noodopvanglocaties worden op dit moment ruim 72.000 mensen opgevangen. Onder deze groep vallen bijna 20.000 statushouders, die wachten op een woning.
De laatste maand worden er wekelijks nog zo’n negenhonderd asielaanvragen gedaan. Als de daling doorzet zal het totale aantal aanvragen dit jaar wel stukken lager liggen dan waar het kabinet afgelopen april nog rekening mee hield.
Het aanmeldcentrum in Ter Apel blijft ondertussen overvol. De rechter bepaalde woensdag dat het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) per dag een dwangsom van 50.000 euro moet betalen aan de gemeente Westerwolde, als er over twee weken meer dan tweeduizend mensen verblijven.
Eerder dit jaar moest het COA al dwangsommen van 15.000 euro betalen aan de gemeente. Het maximum van 1,5 miljoen euro werd afgelopen zomer bereikt.
Het kabinet wil de komende jaren vol inzetten op het beperken van de asielinstroom. Dat moet op den duur ook miljarden euro’s opleveren voor de staatskas. Maar of dat zal lukken is onzeker. De coalitie werd het onlangs eens over een pakket aan maatregelen, maar die hebben volgens experts weinig invloed op de instroom.
