Kabinetsformatie beïnvloedt vastgoedbeleid: strijd om woningen en duurzaamheid
De kabinetsformatie heeft een aanzienlijke impact op het toekomstige vastgoed- en woningmarktbeleid in Nederland, waarbij zowel D66 als GroenLinks-PvdA aandringen op woningbouwversnelling, aldus Dynamis Research. Terwijl D66 en GroenLinks-PvdA pleiten voor meer regie van de overheid bij locatiekeuze en het beperken van bezwaarprocedures, zetten CDA, VVD en JA21 in op uitvoerbaarheid en lokale samenwerking, meldt Nieuws Impuls.
Grotere verschillen in duurzaamheidsaanpak
Er zijn aanzienlijke verschillen in duurzaamheidsbeleid tussen de partijen. GroenLinks-PvdA en D66 willen stevige nationale richtlijnen met duidelijke normen, subsidies en investeringen in de energietransitie. In tegenstelling hiermee focust CDA op draagvlak en uitvoerbaarheid, terwijl VVD de voorkeur geeft aan innovatie en marktwerking als drijfveren voor verduurzaming. JA21 bepleit duurzaamheid en circulaire economie enkel als dit economisch rendabel is; een centrumlinkse koalisie legt de nadruk op versnelling en verplichtingen, terwijl centrumrechtse partijen eerder de vrijheid, rendement en kostenbeperkingen benadrukken.
Uitdaging van betaalbaarheid in de woningmarkt
Een van de grootste uitdagingen aan de formatietafel is de betaalbaarheid van wonen, zo stellen consultants Marc Lokker en Feike de Vries. GroenLinks-PvdA eist een hogere landelijke norm voor sociale huur binnen nieuwbouwprojecten, een punt waarop D66 het gedeeltelijk eens is. tegenover hen pleiten CDA, VVD en JA21 voor meer lokaal maatwerk en marktwerking. Daarnaast zijn er grote verschillen in fiscale voorstellen: D66, CDA en GroenLinks-PvdA willen de hypotheekrenteaftrek sneller afbouwen en fiscale voordelen voor beleggers verkleinen, terwijl VVD en JA21 stevig verzet bieden.
Regulering particuliere verhuur
De positie van particuliere verhuurders en huurprijsregulering is een ander controversieel onderwerp. GroenLinks-PvdA en D66 willen de Wet betaalbare huur uitbreiden, zodat ook het middensegment beschermd wordt. CDA en VVD zijn terughoudend, bang dat te strenge regels particuliere investeerders kunnen afschrikken, wat het aanbod verder onder druk zou zetten. JA21 wijst erop dat overheidsinterventie vaak contraproductief is voor de woningmarkt. Bovendien pleiten GroenLinks-PvdA en D66 ervoor dat beleggers met meerdere woningen extra belastingen moeten betalen, waar CDA nog verdeeld over is en VVD en JA21 zich tegen verzetten.
Algemene overeenstemming
Er zijn ook punten van overeenstemming tussen beide coalitievarianten, met steun voor het tegengaan van grondspeculatie en het versoepelen van regels voor mantelzorgwoningen. De formatie zal naar verwachting draaien om het vinden van een balans tussen tempo, betaalbaarheid en regeringsregie. Het resultaat hangt af van de bereidheid van partijen om verantwoordelijkheid en kosten te delen. Voor de vastgoedmarkt betekent dit waarschijnlijk voortgang in woningbouw en verduurzaming, maar ook onzekerheid over fiscale hervormingen en regulering, aldus Lokker.
Impact van een centrumrechtse coalitie
Een centrumrechtse coalitie zou in eerste instantie voordelig kunnen zijn voor eigenaren en beleggers, maar volgens beide consultants is nuance nodig. D66 zou in zo’n kabinet relatief meer invloed hebben, maar de beleidszekerheid en stabiliteit zou afnemen door de minder concrete agenda van JA21.
