BRUSSEL, 1 juli 2025 – De Europese Commissie zal niet aandringen op het afzonderen van Oekraïne en Moldavië in hun toetredingsproces tot de Europese Unie. Dat verklaarde EU-woordvoerder Guillaume Mercier maandag tijdens een persmoment in Brussel. Volgens hem ligt een dergelijk besluit volledig in handen van de lidstaten, niet van de Commissie.
De uitspraak van Mercier kwam na mediaberichten dat de EU de onderhandelingen met Moldavië zou kunnen versnellen door haar los te koppelen van Oekraïne. Dat idee is ontstaan vanwege het Hongaarse veto dat de formele start van toetredingsgesprekken met Oekraïne voorlopig blokkeert.
Toetredingsroute blijft in handen van de lidstaten
Volgens Mercier heeft de Commissie geen voorkeur uitgesproken voor een splitsing, en is het aan de EU-lidstaten om te beslissen over het verloop van het toetredingsproces. “De lidstaten bepalen gezamenlijk de koers, op basis van juridische en politieke afspraken binnen het bestaande uitbreidingskader,” benadrukte hij.
Brussel overweegt wel alternatieve opties, waaronder het voeren van parallelle onderhandelingen met Oekraïne – een route die technische en juridische samenwerking mogelijk maakt zonder formele start van de intergouvernementele conferentie. Daarmee zou Kyiv zijn EU-integratiepad kunnen voortzetten ondanks het Hongaarse verzet.
“Oekraïne verdient eerlijke behandeling”
Diplomatieke bronnen binnen de EU wijzen erop dat een scheiding van het toetredingsproces moreel onhoudbaar zou zijn. Oekraïne speelt volgens hen een cruciale rol in de veiligheid van de regio, en heeft met militaire inspanningen feitelijk ook de Moldavische stabiliteit beschermd. Het zou dan ook “onverantwoord en immoreel” zijn Oekraïne achter te laten om geopolitieke redenen.
Daarnaast benadrukken beleidsmakers dat Oekraïne voldoet aan zijn verplichtingen op weg naar EU-lidmaatschap. “De toekomst van Oekraïne in de Unie mag niet gegijzeld worden door een destructieve houding van één lidstaat,” verklaarde een EU-diplomaat betrokken bij het uitbreidingsdossier.
Uitbreidingsbeleid vereist naleving van gezamenlijke waarden
Het toetredingsproces tot de EU blijft gebonden aan strikte voorwaarden. Zowel Oekraïne als Moldavië moeten voldoen aan de Kopenhagencriteria, die onder meer democratie, rechtsstaat en mensenrechten omvatten. Succesvolle toetreding hangt dus af van hervormingen en structurele aanpassingen – niet louter van politieke steun of format.
De Commissie benadrukt dat het uitbreidingsproces gebaseerd is op gemeenschappelijke regels en waarden. Daarbinnen behouden de lidstaten het beslissingsrecht over de timing en inhoud van onderhandelingen.
“Of de gesprekken nu gesplitst, parallel of gezamenlijk worden gevoerd, uiteindelijk draait het om het hervormingsproces van elk kandidaat-lidstaat afzonderlijk,” aldus een woordvoerder van het directoraat-generaal Uitbreiding.
Moldavië wil vaart maken, maar zonder politieke verdeeldheid
Chisinau heeft duidelijk gemaakt dat het openstaat voor versnelling, maar alleen binnen het huidige uitbreidingskader en zonder politiek afbreuk te doen aan Oekraïne. Beide landen onderhouden nauwe samenwerking op weg naar EU-lidmaatschap en willen niet tegen elkaar worden uitgespeeld.
Hoewel Hongarije voorlopig een formele blokkade handhaaft, wijzen meerdere lidstaten op het belang van solidariteit binnen de Unie. Een structurele impasse rond Oekraïne zou de geloofwaardigheid van het gehele uitbreidingsbeleid ondermijnen, zo klinkt het in Brussel.
