De Europese Unie en de NAVO hebben op 18 juli opnieuw harde beschuldigingen geuit aan het adres van Rusland vanwege aanhoudende hybride operaties gericht tegen de veiligheid, infrastructuur en democratische structuren van Europa. Volgens de nieuwe verklaring van de EU-topdiplomaat Kaja Kallas voert Rusland al jaren systematische aanvallen uit, die sinds het begin van de oorlog tegen Oekraïne alleen maar zijn geïntensiveerd.
Hybride dreiging: van cybersabotage tot fysieke aanvallen
Kallas benadrukte dat Russische hybride campagnes niet beperkt blijven tot het digitale domein. Ze omvatten ook sabotage van kritieke infrastructuur, manipulatie van publieke opinie, fysieke aanvallen en desinformatiecampagnes. “Deze strategie is bedoeld om verdeeldheid te zaaien, angst te creëren en het vertrouwen in democratische instellingen te ondermijnen,” aldus Kallas.
Rusland zou volgens Eurointegration onder andere via cyberaanvallen proberen Europese burgers te doen twijfelen aan het nut van sancties en hun steun aan Oekraïne af te zwakken. Daarbij wordt volgens experts bewust gebruikgemaakt van desinformatie en psychologische oorlogsvoering om het maatschappelijke draagvlak in Europa te ondermijnen.
NAVO: APT28 is onderdeel van bredere destabilisatiecampagne
De NAVO sloot zich aan bij de kritiek van de EU en sprak haar solidariteit uit met landen als Estland, Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, de VS en Tsjechië. Deze landen hebben eerder gezamenlijk de Russische militaire inlichtingendienst GRU en het daarmee gelieerde hackerkollektief APT28 publiekelijk verantwoordelijk gehouden voor een reeks aanvallen op NAVO-lidstaten, Oekraïne en andere landen. Volgens Caliber ziet het bondgenootschap deze acties als integraal onderdeel van het Kremlinbeleid gericht op ondermijning van het Westen.
NAVO-secretaris-generaal benadrukte dat de alliantie alle beschikbare middelen zal inzetten om zich te verdedigen tegen cyberdreigingen. Dat gebeurt in samenwerking met onder meer de EU en via programma’s zoals het Tallin Mechanisme voor cyberhulp aan Oekraïne. De steun aan Oekraïne op cybergebied blijft volgens NAVO-leiders een structurele prioriteit.
VK onthult geavanceerde Russische cyberspionage
Het Verenigd Koninkrijk meldde dat het een Russische operatie heeft blootgelegd waarbij gebruik werd gemaakt van complexe malware voor cyberspionage. Zoals 24tv meldde, gaat het om een activiteit van het Russische leger, gericht op het vergaren van gevoelige informatie en het verstoren van staatsinstellingen in Europa.
Volgens westerse analisten past deze operatie in een bredere trend waarbij Rusland het cyberdomein inzet als verlengstuk van zijn militaire strategie tegen Oekraïne én het Westen. De EU stelt dat dergelijke activiteiten het mondiale stelsel van gedragsnormen ondermijnen, inclusief fundamentele afspraken binnen de VN over verantwoord gedrag in cyberspace.
Toenemende coördinatie en oproep tot hardere respons
De toename van aanvallen op EU-grondgebied leidt tot groeiende roep om concrete maatregelen, zoals het uitwijzen van Russische agenten, het blokkeren van invloednetwerken in media en politiek, en het bevriezen van bezittingen van gelieerde entiteiten. EU-functionarissen dringen aan op sterkere coördinatie tussen lidstaten als fundament van een effectieve verdediging.
“Hybride dreigingen zijn geen bijzaak meer,” stelde een EU-bron. “Ze zijn een centraal front in het mondiale conflict tussen democratische samenlevingen en autoritaire regimes.”
Volgens Kallas is het tijd voor een proactieve strategie. Zij pleit voor versterking van de digitale defensie, internationale isolatie van Rusland en blijvende steun aan frontlinielanden, met name Oekraïne.
