Nederlandse bedrijven en instellingen zijn het afgelopen jaar minder productief geworden, meldt het CBS. Het statistiekbureau kwam zelfs uit op de grootste daling sinds 2009, toen de kredietcrisis de economie nog in de weg zat.
Arbeidsproductiviteit zegt iets over hoe slim en efficiënt een land werkt. Je kunt dit verhogen door beter opgeleid personeel in te zetten, betere machines te gebruiken of door innovatie. Economen zeggen vaak: hoe hoger de productiviteit, hoe hoger de welvaart in een land.
Decennialang steeg de arbeidsproductiviteit in Nederland met gemiddeld 1,5 procent. Maar sinds zo’n tien jaar is hier de klad in gekomen: sinds 2014 is er een gemiddelde stijging van slechts 0,4 procent. Vorig jaar was er dus zelfs een min.
Dat het de laatste jaren zo stroef gaat, heeft diverse oorzaken. Zo is de gaswinning in Groningen afgebouwd, omdat het voor steeds meer aardbevingen zorgde. Ook wordt in de zorg en bij de overheid minder efficiënt gewerkt, net als in de bouw en de industrie. Verder speelt mee dat een groot deel van de Nederlandse economie bestaat uit diensten – bijvoorbeeld horeca, handel, logistiek en financiële diensten – en daar is het moeilijker om innovaties toe te passen.
Daar kwam afgelopen jaar bij dat de economie niet of nauwelijks groeide, stelt CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen. “Ook is de gaswinning in Groningen definitief gestopt, terwijl er geen personeel is ontslagen.”
Einde van kredietcrisis zorgde voor groei
Dat er toch nog groei was in de afgelopen jaren, kwam vooral doordat Nederlanders meer uren gingen werken. De kredietcrisis eindigde zo’n tien jaar geleden, waardoor sindsdien meer mensen een baan hebben gevonden.
Nederland doet het de laatste jaren binnen de Europese Unie best slecht. Van de 26 andere EU-landen zijn er maar 5 waar de arbeidsproductiviteit in de laatste tien jaar minder groeide.
Ons land is de laatste jaren dan ook gedaald op de wereldwijde ranglijst van productiefste landen. Toch blijkt uit informatie van het ministerie van Economische Zaken dat Nederland nog altijd op plek 10 staat, net achter de Verenigde Staten.
“Nederland is al best productief”, zegt Van Mulligen. “Makkelijke innovaties zijn al gedaan. Je ziet dat vooral landen in Midden- en Oost-Europa hard groeien. Die zijn aan een inhaalslag bezig.”
