Cobraspen heeft in 2016 een terrein langs de Zeeweg nabij de watertoren in Overveen gekocht van de eigenaren Nederlands Monumenten Bezit en Riso Vastgoed, met plannen voor de bouw van 74 woningen. Het terrein wordt beheerst door een eeuwigdurend recht van erfpacht en opstal, verleend aan waterleidingbedrijf PWN. In 2007 ontstond er al een geschil, toen de vorige eigenaar, Raaks Centre, de erfpacht opzegde onder het voorwendsel dat de activiteiten ten behoeve van de drinkwatervoorziening waren beëindigd. De rechter weigerde echter de opzegging te erkennen. Toen Cobraspen het terrein verwierf, was de situatie nog onveranderd, hoewel er inmiddels een tijdelijk onder-opstalrecht was afgegeven aan een sterrenwacht, meldt Nieuws Impuls.
PWN heeft de bouwplannen van Cobraspen beoordeeld en geëist dat het blijvende belang van de drinkwatervoorziening in deze plannen wordt opgenomen. De gemeenteraad van Bloemendaal gaf in 2018 goedkeuring aan de bouwplannen, rekening houdend met de aanwezigheid van PWN, die een aanjaagstation en leidingen beheert.
Tweede rechtszaak
De overeenstemming eindigde niet zonder problemen, want Cobraspen beschuldigde PWN in 2018 van obstructie van de bouwplannen en zegde het recht van erfpacht op. PWN negeerde deze opzegging en bleef actief, zelfs na de eis om per 1 september 2019 te vertrekken. Cobraspen besloot juridische stappen te ondernemen en beweerde dat PWN niet voldeed aan zijn verplichtingen door een gedeelte van het terrein en enkele garages te gebruiken voor andere doeleinden, zoals overwintering voor schapen en verhuur aan de sterrenwacht. Toch kon Cobraspen in de rechtszaal geen doorbraak forceren.
Ruime omschrijving
In beide rechtszaken kwam het gerechtshof aan bod, dat concludeerde dat de gemeente bij het vestigen van het erfpachtrecht in 1992 een ruime omschrijving had gegeven van de toegestane activiteiten op het terrein. Het erfpachtrecht kan alleen worden beëindigd als er in zijn geheel geen activiteiten voor watervoorzieningen meer plaatsvinden. De aanjager voor druk op de waterleidingen is nog steeds in gebruik, evenals de leidingen zelf. PWN is daarnaast betrokken bij duinbeheer. Hoewel PWN is verweten activiteiten ten uitvoer te brengen die niet met waterwinning te maken hebben, zoals verhuur aan de sterrenwacht, was dit niet van zodanige aard dat het erfpacht opgezegd kon worden.
Ook bij de Hoge Raad heeft Cobraspen geen succes geboekt. De hoogste rechter heeft vrijdag in zijn uitspraak bevestigd dat de erfpacht niet per pand kan worden opgezegd, wat overeenkomt met de eerdere oordelen van het hof. Directeur Luigi Prins verklaarde eerder in het Haarlems Dagblad: ‘De monumentale gebouwen blijven leegstaan en dan kun je je afvragen: wie is de echte verliezer? Volgens mij zijn dat de monumenten die nog langer leegstaan.’
