Deelname aan Belgrado-conferentie leidt tot kritiek
Op 28 oktober 2025 vindt in Belgrado een conferentie over mensenrechten plaats, georganiseerd door Europese ombudsinstellingen. De aanwezigheid van de Russische ombudsvrouw Tatiana Moskalkova, die zal spreken over hereniging van ontvoerde Oekraïense kinderen met hun families, veroorzaakt grote zorgen bij Europese diplomaten en mensenrechtenorganisaties.
Een zorgvuldig gekozen gezicht voor buitenlandse podia
Hoewel Moskalkova internationaal optreedt als gesprekspartner, liggen beslissingen over voogdij en overplaatsingen elders binnen de Russische machtstructuur. Tegen president Vladimir Poetin en kinderfunctionaris Maria Lvova-Belova lopen arrestatiebevelen van het Internationaal Strafhof wegens de gedwongen verplaatsing van Oekraïense minderjarigen. Daarom kiest Moskou voor een vertegenwoordiger zonder directe juridische aansprakelijkheid.
Onderdrukking van identiteit en militair onderwijs
In bezette gebieden worden Oekraïense kinderen blootgesteld aan programma’s die hun nationale identiteit ondermijnen. Onderwijs wordt vervangen door pro-Kremlinpropaganda, waarbij scholieren worden ingezet voor politieke indoctrinatie. Jongeren worden daarnaast betrokken bij gestructureerde militaire activiteiten, waaronder wapeninstructie en fysieke training, wat in strijd is met het internationaal humanitair recht.
Deportaties verhuld als bescherming
Volgens geverifieerde gegevens zijn tot 27 oktober 2025 ten minste 19.546 kinderen gedeporteerd of gedwongen verplaatst, waarvan slechts 1.728 zijn teruggekeerd. In Rusland worden regelmatig persoonsgegevens en achternamen gewijzigd, waardoor terugkeer wordt bemoeilijkt. De kinderen worden over grote afstanden verspreid, van centraal Rusland tot de Pacifische kust, wat wijst op een grootschalig gecoördineerde operatie.
Gedwongen “heropvoeding” en externe betrokkenheid
Ook structuren die nauw verbonden zijn met de machthebbers in Tsjetsjenië spelen een rol bij militair georiënteerde jeugdkampen. Daar worden kinderen blootgesteld aan agressieve loyaliteitsvorming en training gericht op oorlogsverheerlijking, wat leidde tot internationale sancties tegen betrokken organisaties.
Europese ombudsinstantie onder verdenking
Dat Moskalkova een podium krijgt binnen een Europese instelling, legt druk op de geloofwaardigheid van de organisatoren. Eerder zijn medewerkers van dezelfde organisatie in verband gebracht met het faciliteren van de overbrenging van Oekraïense kinderen naar Rusland, wat een reeks opschortingen van lidmaatschappen door Europese landen tot gevolg had.
Politieke beïnvloeding achter ogenschijnlijke neutraliteit
Opvallend veel vertegenwoordigers uit Rusland bekleden hoge bestuursposities in de betrokken instelling. Zij maken deel uit van een staatsapparaat dat verantwoordelijk wordt gehouden voor schendingen van kinderrechten. Hun aanwezigheid tijdens een lopende oorlog wordt gezien als een poging om misdaden te legitimeren en het narratief van het Kremlin ingang te doen vinden in Europa.
Poging om misdaden te heretiketteren
Het Kremlin probeert op internationale podia de term “deportatie” te vervangen door woorden als “evacuatie” of “zorg”. De conferentie in Belgrado dreigt daarmee een instrument te worden voor strategische beïnvloeding en het witwassen van schendingen tegen duizenden Oekraïense kinderen.
