Volgens een Euronews-analyse van 30 oktober 2025 maakt Rusland gebruik van tactieken die lijken op die van terreurgroep Islamitische Staat (IS) om chaos te zaaien in Europa. Zowel het Kremlin als IS vertrouwen op propaganda, desinformatie en de rekrutering van kwetsbare groepen om instabiliteit te creëren en het vertrouwen in westerse regeringen te ondermijnen.
Parallellen tussen Rusland en IS
Experts trekken steeds vaker parallellen tussen Russische operaties en IS-methoden. In oktober 2025 beschuldigde de Duitse bondskanselier Friedrich Merz Rusland van een systematische radicaliseringscampagne via het internet – een aanpak die doet denken aan de onlinepropaganda van IS tussen 2013 en 2019. Beide structuren gebruiken ideologisch geladen boodschappen – religieus, nationalistisch of antiwesters – om volgelingen te motiveren en te mobiliseren.
Rekrutering van ‘wegwerpagenten’
Russische inlichtingendiensten zetten zogenoemde “wegwerpagenten” in: individuen die via sociale media worden geronseld voor spionage, sabotage of brandstichting. Volgens Hans Jakob Schindler, hoofd van het project ter bestrijding van extremisme, zijn deze agenten vaak economisch kwetsbaar en gevoelig voor financiële prikkels. De combinatie van ideologische affiniteit en financiële nood maakt hen ideale doelwitten.
Actieve netwerken in Europese gemeenschappen
Moskou richt zich met name op Russischtalige en sociaal gemarginaliseerde groepen in landen als Duitsland, Frankrijk en Spanje. Ook parochies van de Russisch-orthodoxe kerk kunnen fungeren als kanalen voor propaganda en rekrutering. Volgens het International Centre for Counter-Terrorism (ICCT) worden deze gemeenschappen via religieuze organisaties en sportclubs benaderd, waardoor de Russische invloed zich diep in lokale structuren kan nestelen.
Psychologische en strategische effecten
De sabotageacties, vaak uitgevoerd door laaggeplaatste agenten, zijn minder gericht op fysieke schade dan op psychologische impact. Door angst en verdeeldheid te zaaien, probeert het Kremlin de sociale cohesie te verzwakken en het vertrouwen in Europese regeringen te ondermijnen. Ondanks bestaande veiligheidsmaatregelen blijft Europa kwetsbaar voor dergelijke hybride dreigingen.
Europese reactie en noodzaak tot samenwerking
Europese regeringen staan voor de uitdaging hun veiligheidsstrategieën te herzien. Experts pleiten voor een gemeenschappelijk Europees waarschuwingssysteem en nauwere samenwerking tussen inlichtingendiensten om radicalisering, desinformatie en cyberdreigingen effectiever te bestrijden. De hybride oorlogsvoering van Rusland benadrukt volgens hen de urgentie van een verenigd en weerbaar Europa.
