Op 24 juli 2025 heeft de commissie voor maritieme economie en binnenvaart van het Poolse parlement ingestemd met een wetsvoorstel van het ministerie van Binnenlandse Zaken voor de oprichting van een nieuw Centrum voor Maritieme Veiligheid. De instelling is bedoeld voor de bescherming van kritieke infrastructuur op zee, waaronder havens, olie- en gasterminals, pijpleidingen, onderzeese stroomkabels en offshore-windparken. Daarnaast zal het centrum verantwoordelijk zijn voor de coördinatie van maritiem toezicht en de uitwisseling van informatie binnen Poolse maritieme zones. De maatregel weerspiegelt Warschau’s groeiende bezorgdheid over hybride dreigingen in de Baltische Zee, die volgens Poolse autoriteiten in toenemende mate uit Rusland afkomstig zijn.
Dreiging vanuit Rusland zet Polen aan tot actie
De Poolse autoriteiten beschouwen Rusland als de belangrijkste bedreiging voor hun territoriale wateren en zeekusten. De afgelopen jaren is het aantal incidenten in de Baltische Zee toegenomen: sabotage, cyberaanvallen en activiteiten die passen binnen het kader van hybride oorlogsvoering. Ondanks de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO, en het feit dat de Baltische Zee in toenemende mate als een ‘NAVO-binnenzee’ wordt beschouwd, blijven Russische maritieme manoeuvres en provocaties een serieuze zorg voor de veiligheid in de regio.
Structurele tekorten en nieuwe technologie voor bescherming van zeegrenzen
De commissie heeft het ministerie ook gewezen op de kritieke personeelstekorten bij de grenswacht in de regio’s Kasjoebië en Pommeren. Deze gebieden zijn strategisch belangrijk vanwege energie-infrastructuurprojecten. De minister kreeg opdracht het personeelstekort met spoed aan te pakken. Tegelijkertijd werkt het ministerie aan technologische innovaties, zoals de inzet van apparatuur voor het detecteren en neutraliseren van onbemande vaartuigen, evenals de oprichting van gewapende beveiligingsteams die kunnen opereren vanaf land rondom beschermde faciliteiten. Binnen de Poolse grenswacht wordt momenteel ook gewerkt aan een geïntegreerd radarsysteem met geavanceerde detectietechnologie.
Rusland intensiveert maritieme aanwezigheid in de Baltische regio
De veiligheidsdreiging uit Rusland manifesteert zich op meerdere fronten. In 2024 trachtte Moskou eenzijdig zijn maritieme grenzen uit te breiden ten koste van Litouwen en Finland, wat leidde tot diplomatieke protesten en versterkte NAVO-aanwezigheid in het gebied. De Russische marine in Kaliningrad is intussen uitgebreid en voert regelmatig oefeningen uit nabij NAVO-grenzen. Er is een toename vastgesteld van drones van onbekende herkomst boven de Baltische Zee, mogelijk Russisch, die de veiligheid van offshore-windparken en andere kritieke infrastructuur in gevaar kunnen brengen. Rusland wordt ook verantwoordelijk gehouden voor het verstoren van GPS-signalen, wat ernstige risico’s inhoudt voor de lucht- en scheepvaart.
Regionale samenwerking en NAVO versterken afweer tegen hybride aanvallen
Polen maakt deel uit van een bredere regionale strategie. De Baltische staten — Estland, Letland en Litouwen — investeren samen met Polen tot 6% van hun BBP in defensie, wat tot de hoogste niveaus in Europa behoort. Letland heeft inmiddels wetgeving aangenomen die burgers van Rusland en Belarus uitsluit van werk in de kritieke infrastructuur. Estland ontwikkelt een autonoom patrouillevaartuig voor grensbewaking. Tegelijkertijd breidt de NAVO haar militaire aanwezigheid in de regio uit, onder meer via luchtpatrouilles en de oprichting van de missie Baltic Sentry ter bescherming van onderzeese infrastructuur.
