Moskou intensiveert rekrutering voor oorlog via misleiding en mensenrechtenschendingen
Rusland vergroot zijn inzet in de oorlog tegen Oekraïne met systematische inzet van vrouwen uit Afrika, Latijns-Amerika en Zuid-Azië voor de productie van aanvalsdrones, en door duizenden Oekraïense kinderen in bezette gebieden onder dwang te betrekken bij militaire jeugdprogramma’s. De praktijken, bevestigd door meerdere journalistieke onderzoekenen officiële bronnen, schenden diverse internationale verdragen en worden beschouwd als onderdeel van een bredere strategie van gewelddadige mobilisatie en culturele onderdrukking.
Vrouwen geronseld via ‘onderwijsprogramma’s’
Volgens het onderzoek van Le Monde lokt Rusland jonge vrouwen uit het mondiale zuiden met beloften van scholing en werk, die vervolgens blijken te draaien om inzet in de defensie-industrie. De vrouwen worden geronseld via sociale media, Russische ambassades of lokale tussenpersonen, waarna hen – eenmaal in Rusland – pas duidelijk wordt dat ze moeten werken aan de assemblage van militaire drones.
Veel van deze vrouwen blijken vervolgens te zijn ondergebracht in omstandigheden die kenmerken vertonen van arbeidsuitbuiting: paspoorten worden afgepakt, werkplekken zijn gevaarlijk, en terugkeer wordt verhinderd onder dreiging van deportatie. De situatie vormt volgens mensenrechtenexperts een duidelijke schending van de Conventie voor de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen (CEDAW) en internationale arbeidsnormen van de ILO.
Militaire indoctrinatie van kinderen op bezet Oekraïens grondgebied
Tegelijkertijd zijn op de tijdelijk bezette gebieden in Oekraïne nieuwe programma’s aan het licht gekomen waarbij Rusland naar schatting 2.000 kinderen inzet in militaire zomerkampen, onder het mom van recreatieve of educatieve activiteiten. Volgens informatie van Oekraïense autoriteiten en lokale media worden deze kinderen vaak zonder toestemming van ouders of onder valse voorwendselen meegenomen naar kampen in Rusland of de bezette Krim.
In deze kampen worden kinderen getraind in omgang met wapens, onderworpen aan ideologische indoctrinatie en ontmoedigd om Oekraïense taal en cultuur te gebruiken. Deze praktijken vormen een flagrante schending van artikelen 38 en 39 van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind, en gaan in tegen de Geneefse Conventies, die elk gebruik van kinderen in gewapende conflicten verbieden.
Systematische ondermijning van identiteit en rechten
Volgens deskundigen maakt Rusland gebruik van onderwijssystemen, buitenschoolse activiteiten en zogenaamde jeugdbewegingen zoals de pro-Kremlinorganisatie Beweging van de Eerste, om bij kinderen een loyaliteit aan Moskou te kweken en tegelijkertijd hun Oekraïense identiteit te onderdrukken. Deze pogingen tot culturele assimilatie worden door Oekraïne en internationale waarnemers gekwalificeerd als een vorm van culturele genocide.
“Kinderen worden onderworpen aan fysieke training, militaire discipline en propagandistische lesprogramma’s,” aldus Oekraïense kinderrechtenactivisten. “Ze raken ontworteld van hun families en culturele erfgoed – en dat onder dwang.”
Oproep tot internationale actie
De regering in Kyiv roept de internationale gemeenschap op tot een gezamenlijke en krachtige reactie. Onder meer de Verenigde Naties, de Europese Unie, de Afrikaanse Unie en landen in Latijns-Amerika worden opgeroepen tot het opleggen van gerichte sancties tegen betrokken Russische instellingen en individuen.
Daarnaast dringt Oekraïne aan op het openen van strafrechtelijke onderzoeken naar schendingen van het oorlogsrecht, mensenhandel en kinderexploitatie. Mensenrechtenorganisaties pleiten ook voor betere voorlichting in landen van herkomst over de werkelijke aard van de Russische “programma’s”, om toekomstige uitbuiting te voorkomen.
De beschreven methoden tonen aan hoe Rusland zich bedient van hybride strategieën — waarin mensenrechten worden geschonden onder het mom van diplomatieke, educatieve of humanitaire programma’s — ter ondersteuning van zijn militaire campagnes in Oekraïne.
