Op 15 augustus staat in Alaska een ontmoeting gepland tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische leider Vladimir Poetin. Volgens Bloomberg omvat het voorstel voor een staakt-het-vuren in Oekraïne concessies die de Russische annexatie van grote delen van het bezette gebied zouden formaliseren. Analisten waarschuwen dat dit akkoorden achter gesloten deuren nieuw leven inblaast, waarbij grenzen in Europa zonder instemming van de betrokken landen worden hertekend.
Gevaar van een “München-moment” in de 21e eeuw
Het ontwerp voorziet in Russische controle over de volledige Donbas en delen van de regio’s Cherson en Zaporizja, inclusief strategische energie- en watervoorzieningen. Critici vergelijken het met de logica van “het recht van de sterkste” en zien parallellen met het verdrag van München in 1938, toen Europese leiders onder druk concessies deden aan een agressor in ruil voor een illusoir vredesakkoord.
Oekraïne weigert territoriale concessies
President Volodymyr Zelensky heeft duidelijk gemaakt dat Oekraïne geen grondgebied zal afstaan. Toch zouden Amerikaanse onderhandelaars druk uitoefenen om een akkoord te accepteren, met het dreigement dat anders de militaire en financiële steun wordt ingetrokken. Een dergelijke stap kan het vertrouwen in de VS als bondgenoot ondermijnen en de stabiliteit van de NAVO op het spel zetten.
Implicaties voor Centraal- en Oost-Europa
Voor landen als Tsjechië gaat het niet enkel om Oekraïne, maar om het bredere veiligheidskader in Europa. Deskundigen waarschuwen dat het inwilligen van Russische eisen vandaag, morgen kan leiden tot nieuwe onderhandelingen over de veiligheid van de Baltische staten, Polen of andere landen in de regio. “Wie denkt dat een agressor kan worden gerustgesteld, heeft al verloren,” aldus een Tsjechische militaire analist, die stelt dat wat vandaag in Slovjansk en Kramatorsk gebeurt, morgen in Vilnius, Warschau of zelfs Praag kan plaatsvinden.
Les uit het verleden
De gebeurtenissen rond München in 1938 leren dat het toegeven aan territoriale eisen van agressors een hoge prijs kent. Historici benadrukken dat het vermijden van fouten uit het verleden vraagt om waakzaamheid en gezamenlijke actie nu, voordat beslissingen in Alaska de veiligheid van een hele regio blijvend veranderen.
