Zes Zuid-Koreaanse oppositiepartijen zijn woensdag een procedure gestart om president Yoon Suk-yeol af te zetten. Dat gebeurt na Yoons mislukte poging van dinsdagavond om een militaire noodtoestand uit te roepen.
De stemming over het afzetten van de president gebeurt waarschijnlijk in de komende dagen, melden persbureaus Reuters en Yonhap. Het parlement moet daar binnen 72 uur over stemmen.
Minstens twee derde van het Zuid-Koreaanse parlement moet vóór de afzetting van Yoon stemmen om hem daadwerkelijk van zijn plek te krijgen. Dat komt neer op ten minste tweehonderd stemmen, meldt de BBC.
De oppositie dreigde eerder ook een afzettingsprocedure te starten tegen de partij van defensieminister Kim Yong-hyun. Het is nog onduidelijk of die ook in gang is gezet.
De leider van de Zuid-Koreaanse regeringspartij PPP, Han Dong-hoon, riep woensdag op tot het ontslag van Kim. Ook riep hij het hele kabinet op af te treden, meldt Yonhap.
Oppositie dreigde al met afzettingsprocedure
Han vertelde verslaggevers dat hij had voorgesteld dat Yoon uit de PPP zou worden gezet. Daarover bestaan binnen de partij “verschillende standpunten”, zei de partijleider.
Maar de Democratische Partij (DP) vond dat onvoldoende. De grootste oppositiepartij eiste het “onmiddellijke aftreden van Yoon”. “We zullen niet toezien hoe president Yoon de grondwet kapotmaakt en de democratie vernielt”, meldt de partij in een verklaring. “President Yoon moet onmiddellijk vrijwillig aftreden.”
De oppositiepartijen dreigden al met een afzettingsprocedure als Yoon niet vrijwillig zou opstappen. Die procedure is dus nu opgestart.
Wat houdt de militaire noodtoestand in?
Deze militaire noodtoestand heet ook wel de staat van beleg. Het is een tijdelijke maatregel die in tijden van nood kan worden ingezet. Daarmee worden de autoriteiten buitenspel gezet.
Zo’n militaire noodtoestand legt alle politieke activiteiten aan banden, inclusief die van het parlement. Publicaties van de pers staan vanaf dat moment onder controle van de overheid. Ook zijn alle vormen van protest verboden, waaronder stakingen. Militaire regels kunnen daarentegen sneller worden opgelegd.
Stafchef van president dient ontslag in
De PPP hield woensdagochtend (lokale tijd) een spoedvergadering om de chaos en de vervolgstappen te bespreken, schrijven Zuid-Koreaanse media.
Volgens omroep MBC heeft de meerderheid van de hoogste partijraad ermee ingestemd te eisen dat Yoon de partij verlaat. Dat moet “de geest van de grondwet” beschermen.
Zuid-Koreaanse ministers zouden zich al hebben uitgelaten over hun intentie om ontslag aan te bieden aan de premier, schrijft de krant Chosun Ilbo, die zich baseert op een bron binnen regeringspartij PPP. Yoon heeft nog niets van zich laten horen.
De stafchef en “enkele belangrijke medewerkers” van de president hebben volgens Yonhap al hun ontslag ingediend. Om wie het precies gaat, is niet duidelijk.
Yoon sprak over ‘dreiging communistische Noord-Koreaanse krachten’
Yoon kondigde dinsdagavond plotseling de militaire noodtoestand af in een poging het parlement buitenspel te zetten. Naar eigen zeggen deed hij dat vanwege “de dreiging van communistische Noord-Koreaanse krachten”. Daarmee doelde Yoon vooral op de oppositie, met wie hij een politiek conflict heeft.
“Het lijkt een soort staatsgreep van de president zelf”, legde Korea-expert Casper van der Veen eerder uit aan NU.nl. “In een poging de liberale democratie te beschermen schakelt hij zelf de liberale democratie uit.”
Yoon is weliswaar de president, maar het parlement wordt bestuurd door de oppositie. “Die heeft zo vaak tegen zijn beleid gestemd dat Yoon zegt dat het een poging is om hem af te zetten”, zegt Van der Veen.
Minister Kim zou op de militaire noodtoestand hebben aangedrongen. Na felle protesten werd de noodtoestand enkele uren later weer opgeheven.
Deskundigen zeggen dat het onduidelijk is waarom Yoon Noord-Koreaanse dreigingen noemde. Velen geloven dat het geen positief effect zal hebben op de toch al toenemende spanningen tussen Noord- en Zuid-Korea. Een reactie vanuit Noord-Korea blijft vooralsnog uit, schrijft de BBC.
