Sommige mensen die Donald Trump wil aanstellen in zijn regering zorgen voor een storm van ophef, anderen blijven redelijk onder de radar. Wat zeggen de kandidaten uit die laatste categorie over de manier waarop de aankomende Amerikaanse president zal regeren?
Niet iedere door Trump gewenste benoeming krijgt zoveel aandacht als die van Matt Gaetz, die zich onlangs terugtrok als kandidaat-minister van Justitie vanwege de zweem van schandalen die om hem heen hangt. Of die van Robert F. Kennedy jr., de antivaccinactivist die minister van Volksgezondheid moet worden.
Maar ook de minder in het oog springende sollicitanten voor posten in Trumps aankomende regering bieden inzicht in de manier waarop hij zijn tweede termijn als president wil vormgeven. Ze zijn grofweg in te delen in drie kampen: ideologen, Trump-loyalisten en traditionele Republikeinen.
We nemen drie van die kandidaten onder de loep: van een van de architecten van het ultraconservatieve beleidsplan Project 2025 tot de auteur van een serie kinderboeken over ‘King Donald’.
Ideologische scherpslijper: Russell Vought
Vought (48) moet de nieuwe directeur worden van het Office of Management and Budget (OMB), dat binnen de federale overheid over de centen gaat en toezicht houdt op beleid en de vele agentschappen. Vought was al eerder OMB-directeur onder Trump. Toen was hij vooral gespitst op cultuurkwesties, zoals diversiteitstrainingen binnen de overheid die hij “anti-Amerikaanse propaganda” noemde.
Zijn nieuwe belangrijkste missie: de macht van president Trump flink uitbreiden. “Russ weet precies hoe de deep state en de overheid die tot wapen tegen ons is gemaakt moeten worden afgebroken”, schreef Trump in zijn bekendmaking van de nominatie. Hij doelde daarmee op de delen van het ambtelijk apparaat die hem – in zijn optiek – tegenwerkten tijdens zijn eerste termijn of hem daarna juridisch vervolgden.
Als hoofd van zijn eigen denktank Center for Renewing America voerde Vought aan dat een president het leger moet kunnen inzetten om demonstraties te stoppen en dat carrièreambtenaren uit de landelijke overheid moeten worden weggepest.
“Hij vertegenwoordigt het christelijk nationalisme. Dat is een fusie tussen sociaal en cultureel conservatieve christelijke principes en het idee dat een extreem sterke president macht actief moet gebruiken om die agressieve christelijke visie aan te jagen in de maatschappij”, zegt Andrew Gawthorpe, VS-historicus aan de Universiteit Leiden en auteur van de nieuwsbrief America Explained.
“Vanaf dag één zal de president een sloopkogel voor het overheidsbestuur zijn”, zei Vought vorig jaar tijdens de presentatie van Project 2025. Hij schreef een hoofdstuk van die verzameling ultraconservatieve beleidsvoorstellen door de denktank Heritage Foundation. Project 2025 bleek zo impopulair bij de kiezer, dat Trump er tijdens de verkiezingscampagne publiekelijk afstand van nam. Voughts waarschijnlijke doorstart als OMB-directeur wekt twijfel over hoe groot die afstand is.
Volgens Jack Thompson, VS-historicus aan de Universiteit van Amsterdam, is het een open vraag hoeveel invloed Vought binnen de regering zal hebben. “We weten al dat Trump ervan houdt om verschillende facties binnen zijn regering tegen elkaar te laten vechten om zijn goedkeuring. Vought kan uiteindelijk een rol van betekenis spelen of al na drie maanden worden ontslagen.”
Thompson meent dat Vought in ieder geval stappen zal zetten om het ambtenarenapparaat drastisch te veranderen. “Daar staat hem niet veel in de weg.”
Trump-booster die het goed doet op tv: Kash Patel
Voor sommige posten zijn voor Trump twee zaken belangrijker dan een relevante staat van dienst of ideologie: persoonlijke loyaliteit en het vermogen om goede mediaoptredens te geven. Gawthorpe: “Trump is gesteld op mensen die hij op tv heeft gezien en van wie hij weet dat ze fan van hem zijn. Hij heeft hen in zekere mate gemaakt. Als Trump zijn zegen intrekt, verliezen ze al hun macht. Waarschijnlijk zullen ze dus gehoorzaam doen wat hij wil.”
Een voorbeeld van zo’n ‘Trump-booster’ is Kash Patel (44), die Trump wil aanstellen als FBI-directeur. “Hij is duidelijk gekozen voor deze rol omdat hij bereid is de FBI te veranderen in een instrument voor Trumps wraaklust.” Patel is voorstander van vervolging van politieke tegenstanders en kritische journalisten, die volgens hem in 2020 meewerkten aan (volstrekt onbewezen) grootschalige verkiezingsfraude door de Democraten.
Hij staat bekend als een van de grootste loyalisten van de aankomende president. Patel schreef bijvoorbeeld een serie kinderboeken, waarin ‘Koning Donald’ wordt bedreigd door vijanden als ‘Hillary Queenton’.
“Op de ene dag zegt Patel dat hij de hele FBI wil opdoeken, omdat die niet zou moeten bestaan. Op de andere dag zegt hij de FBI te willen gebruiken om achter de tegenstanders van Trump aan te gaan. Het is de vraag welke van die twee tegenstrijdige doelen de overhand krijgt”, meent Gawthorpe.
“Bij aanstellingen zoals deze is het duidelijk dat Trump er deels mee wil choqueren. Hij wil mensen die het systeem zullen aanvallen”, zegt Thompson. “Zij komen binnen met de opdracht om een ravage aan te richten, om de instituties af te breken.”
Verrassend traditioneel: Scott Bessent
Er is veel te doen over de economische maatregelen die Trump tijdens de campagne heeft beloofd. De belangrijkste daarvan zijn de flinke importtarieven die hij wil opleggen. Met zo’n radicale agenda zou je bijpassende kabinetsleden verwachten, maar de Amerikaanse zakenwereld slaakte een zucht van verlichting toen de aankomende president zijn gewenste minister van Financiën bekendmaakte: hedgefondsmanager en miljardair Scott Bessent (62).
“Bessent is een standaard Wall Street-Republikein”, vertelt Gawthorpe. “Trump gebruikt marktindicatoren, zoals de prestaties van de aandelenbeurzen, om zijn succes te meten. Sommige van zijn beleidsplannen, zoals de importtarieven, zouden de beurzen doen duikelen. Dat zou hij niet leuk vinden.”
De importtarieven die Trump heeft beloofd, zijn mogelijk een onderhandelingstactiek die past bij zijn handel en wandel als zakenman, denkt Thompson. “Je begint met een superbuitensporige eis als openingsbod. Die jaagt de tegenpartij zoveel angst aan, dat ze akkoord gaat met een gematigder bod.”
Trumps keuze voor Bessent is volgens Gawthorpe een “sterk signaal” dat het mogelijk niet zo’n vaart zal lopen met zijn radicalere economische voornemens. Thompson is voorzichtiger: “Bessent heeft een geloofwaardig cv voor deze functie, maar hij is ook politiek gevoelig genoeg om zichzelf acceptabel te maken voor Trump. Bijvoorbeeld door te zeggen dat hoge importtarieven mogelijk best goed zijn, wat zo’n beetje elke econoom tegenspreekt.” Dan blijft het vooral de vraag of Bessent het erop zal wagen Trump dingen te vertellen die hij liever niet wil horen.
