In het centrum van Den Haag demonstreren tienduizenden mensen tegen het Israël-standpunt van het kabinet-Schoof en de oorlog in de Gazastrook. Ze willen dat het kabinet actie onderneemt om Israëls voortdurende schendingen van het oorlogsrecht te stoppen.
De betogers hebben rode kleding aan, om symbolisch een rode lijn te kunnen trekken. De organisatie van het protest schat dat er meer dan 100.000 mensen op de been zijn. “Terwijl duizenden mensen nog het Malieveld proberen te bereiken, is dit nu al de grootste demonstratie van de afgelopen 20 jaar.” De politie wil pas na afloop een deelnemersaantal noemen.
De demonstranten trekken in een lange stoet van het Malieveld naar het Vredespaleis, waar het Internationaal Gerechtshof (ICJ) zetelt. Daar loopt een genocidezaak tegen Israël. Het ICJ oordeelde vorig jaar in een tussenvonnis dat Israël er alles aan moest doen om de burgerbevolking van Gaza te beschermen en humanitaire hulp toe te laten tot Gaza. Israël heeft dat oordeel naast zich neergelegd.
De demonstratie is een initiatief van allerlei hulp- en mensenrechtenorganisaties en pro-Palestijnse groepen, waaronder Amnesty International, Artsen zonder Grenzen, Save the Children, Pax, Oxfam Novib, The Rights Forum en Plant een Olijfboom.
De eerste vijf organisaties zaten begin april al om tafel met Schoof en minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken. Michiel Servaes, directeur van Oxfam Novib, was na afloop diep geschokt dat het kabinet geen rode lijn trok en vasthield aan de overtuiging dat je met diplomatieke middelen meer kunt bereiken.
Anderhalve week geleden koos minister Veldkamp voor een hardere lijn. Hij zei expliciet dat Israël met de voortdurende humanitaire blokkade van Gaza de mensenrechten en democratische principes niet meer respecteert. Hij drong daarbij aan op een Europees onderzoek naar naleving van een verdrag tussen de EU en Israël.
Wat is het Israël-standpunt van het kabinet?
Het kabinet benadrukt het recht op zelfverdediging door Israël. Het vindt het heel belangrijk dat Israël zich kan verdedigen tegen terrorisme en dat de Israëlische gijzelaars in Gaza vrijgelaten worden. Het kabinet heeft tot nu toe ingezet op steeds stevigere diplomatieke veroordelingen en druk, geen sancties.
Dat is deels omdat het politiek gevoelig ligt: de grootste regeringspartij PVV steunt Israël onvoorwaardelijk. Ook gelooft het kabinet dat Nederland als relatief klein land via de diplomatieke weg in de EU het meeste kan bereiken.
De laatste weken stelt het kabinet zich wel steeds steviger op, tot ergernis van de PVV. Zo heeft Nederland de Israëlische ambassadeur op het matje geroepen en gedreigd in de EU nieuwe afspraken over samenwerking met Israël te blokkeren als er geen onderzoek komt naar mensenrechtenschendingen.
Minister Veldkamp zei daarover dat de “proporties volledig zoek lijken” bij de manier waarop Israël zich denkt te moeten verdedigen. Mensenrechtenorganisaties waren voorzichtig positief over die nieuwe opstelling van het kabinet, waarbij voor het eerst concrete consequenties voor Israël werden genoemd.
