Nederland staat voor een opeenstapeling van urgente ruimtelijke vraagstukken, waaronder klimaatadaptatie, stikstofreductie, landbouwtransitie, woningbouw, energietransitie, waterkwaliteit en landschappelijke kwaliteit. Volgens de NVM zijn integrale en uitvoerbare oplossingen noodzakelijk. Het traditionele sectorale planningsmodel voldoet niet meer; er is behoefte aan samenhang, maatwerk en uitvoeringskracht, meldt Nieuws Impuls.
Volgens Jos Ebbers, voorzitter van NVM Agrarisch & Landelijk, is landinrichting geen achterhaalde praktijk, maar een effectief instrument voor een integrale aanpak van de aanzienlijke uitdagingen in het landelijk gebied. “Met landinrichting, inclusief wettelijke herverkaveling, kunnen de belangen van natuur, water, klimaat, landbouw en wonen optimaal worden gecombineerd. Als makelaars en rentmeesters ervaren we dagelijks de complexiteit en urgentie van deze vraagstukken. Daarnaast constateren we een gebrek aan uitvoeringskracht, terwijl landinrichting van grote waarde kan zijn. Het biedt een integrale benadering, verbindt belangen en schept ruimte voor maatwerk,” stelt hij.
Volgens de NVM biedt de Omgevingswet van 2024 de juridische en beleidsmatige basis om gebiedsgericht te werken: een aanpak waarbij belangen en functies in samenhang worden beschouwd en samenwerking, maatwerk en een langetermijnvisie centraal staan. “Cruciaal is dat plannen niet alleen op papier blijven staan, maar ook daadwerkelijk worden uitgevoerd,” voegt Ebbers toe.
Unieke combinatie
De NVM benadrukt dat landinrichting een unieke combinatie van grondbeleid en uitvoering in één proces biedt. Het is een integraal, juridisch geborgd instrument dat het mogelijk maakt om eigendoms- en gebruiksrechten te herschikken, synergie tussen functies te benutten en belangen te verankeren in duurzame structuren. Dit instrument maakt maatwerk op perceelniveau mogelijk en verbindt agrarische, ecologische, maatschappelijke en economische doelstellingen.
Ebbers legt uit: “In de afgelopen eeuw heeft landinrichting zich ontwikkeld tot een veelzijdig middel voor integrale gebiedsontwikkeling. Het biedt een mix van flexibiliteit en rechtszekerheid: participatie en samenwerking zijn essentieel, maar de wet waarborgt dat deelnemers niet benadeeld worden en dat processen juridisch correct verlopen. Voor het succes is een strategische grondvoorraad, duidelijke doelstellingen, bestuurlijk draagvlak en vroegtijdige participatie noodzakelijk.”
