Een opmerking van NAVO-baas Mark Rutte zorgt voor grote problemen in de Spaanse regering. “Spanje wil deze zomer aan de NAVO-norm van 2 procent voldoen”, zei Rutte gisteren. Zo ver zijn ze in Spanje alleen helemaal nog niet. “Premier Pedro Sánchez gaat een heel ingewikkelde vrijdag tegemoet.”
NAVO-baas Mark Rutte deed de uitspraken gisteren tijdens een conferentie in de Poolse stad Warschau. “België wil tegen de zomer de 2 procent halen, Spanje wil er deze zomer aan voldoen”, zei hij.
NAVO-landen moeten minimaal 2 procent van hun bruto binnenlands product (bbp) aan defensie uitgeven. Niet alle landen doen dat, wat zorgt voor frustratie bij de Amerikaanse president Donald Trump. Hij heeft zelfs gedreigd landen die niet genoeg aan defensie uitgeven niet te beschermen bij een aanval van buiten.
Madrid aan het oostfront
Rutte waarschuwde Europese landen gisteren. “Het kost Russische raketten maar 10 minuten extra om Madrid in plaats van Warschau te bereiken. In zekere zin wonen we allemaal aan het oostfront.”
De opmerking van Rutte over de 2-procent-norm zorgt voor een groot probleem in de Spaanse coalitie, waar het toch al niet boterde, legt correspondent Richard Hogenkamp uit.
‘Geen knoop durven doorhakken’
“Sánchez slaagt er al maanden niet in om een meerderheid van het Spaanse parlement mee te krijgen met zijn belofte om de 2-procent-norm te gaan naleven. Zijn coalitiepartij is een verzameling van pacifisten, antiglobalisten en communisten die tegen Amerika of tegen het leger zijn.” De premier heeft in het openbaar gezegd alleen nog ’toe te werken’ naar hogere defensie-uitgaven, zonder daarbij een datum te noemen.
De grootste oppositiepartij wil een doortimmerd plan en eist dat er bezuinigingen tegenover worden gezet. “Maar dat loopt vast omdat de regeringspartijen geen knoop over bezuinigingen durven door te hakken”, legt Hogenkamp uit.
Spanje geeft nu ongeveer 1,2 procent van het bbp aan defensie uit. Er moet jaarlijks ruim 10 miljard euro bij om aan de norm te voldoen. Dat is praktisch onhaalbaar op zo’n korte termijn.
Waarom Rutte toch beloofde dat Spanje voor de zomer aan de NAVO-norm wil voldoen, is niet duidelijk. Hij benadrukte opnieuw dat het heel belangrijk is dat alle landen genoeg aan hun verdediging uit gaan geven ‘om te voorkomen dat de VS ongeduldig worden’, vertelde hij.
NAVO ‘verouderd en nutteloos’
De Spaanse oppositiepartij Sumar noemde de NAVO recent nog ‘een verouderde en nutteloze structuur die nu ten dienste staat van Donald Trump en Elon Musk’.
Over Rutte zei de partij dat zijn ‘recente bezoek aan het Witte Huis een vernedering werd voor een secretaris-generaal die is veranderd in de houder van een simpel incassobureau’.
Sánchez in ‘heel lastig parket’
Premier Sánchez zit klem tussen de binnenlandse situatie waarin hij voor meer uitgeven aan defensie geen meerderheid heeft en het internationale toneel, legt Hogenkamp uit.
Tussen regeringsleiders als Donald Trump, Emmanuel Macron en Keir Starmer is Sánchez de enige is die niet allang de extra defensie-uitgaven heeft omarmd.
Tegelijkertijd praat Sánchez graag met de grote landen mee over de huidige geopolitieke problemen, maar hij weet ook dat hij daarvoor niet lang meer zal worden uitgenodigd als hij zijn defensie-uitgaven niet verhoogt. Het lijkt daarom niet onlogisch dat hij tegen Rutte iets anders heeft gezegd dan bij binnenlands deed.
Spaanse militairen
Hogenkamp verwacht dat Sánchez een heel ingewikkelde vrijdag tegemoet gaat. Want behalve de toezegging over geld aan Rutte zou hij, zo lekte aan het begin van de nacht uit, in Parijs Spaanse militairen hebben toegezegd voor een vredesmacht in Oekraïne. Ook daarvoor bestaat geen parlementaire steun in Madrid.
“Hij zal zijn coalitiepartner uitleg moeten geven. De vraag is of de coalitie dat overleeft”, zegt Hogenkamp. “De oppositie zal net als eerder deze week nieuwe verkiezingen eisen, maar Sánchez wil verkiezingen voorkomen. Uit onderzoek blijkt dat als defensie het hoofdthema van de verkiezingen wordt, Sánchez zal verliezen.”
Dertig leiders uit Europa en een aantal andere landen kwamen samen in Parijs om te praten over de defensie van Oekraïne.
