Internationaal is stevig gereageerd op de dodelijke luchtaanval op Ismail Haniyeh, de politieke leider van Hamas. Iran belooft wraak op Israël te zullen nemen en de Palestijnse president Mahmoud Abbas noemde de aanval een «laffe daad».
Haniyeh is dinsdag omgekomen bij een aanval in de Iraanse hoofdstad Teheran. Dat hebben Hamas en de Islamitische Revolutionaire Garde (IRG) woensdagochtend via persbureau Reuters laten weten. De Iraanse regering heeft daarom drie dagen van nationale rouw afgekondigd.
Iran zal «zijn territoriale integriteit, waardigheid, eer en trots verdedigen, en zal de terroristische indringers hun laffe daad — de moord op Hamas-leider Ismail Haniyeh in Teheran — laten betreuren», zei president Masoud Pezeshkian in een verklaring. Hij omschreef Haniyeh als een «moedige leider».
Volgens Hamas zit Israël achter de aanval. Dat land heeft nog niet gereageerd op het overlijden van Haniyeh. Ook ayatollah Ali Khamenei, de hoogste leider van Iran, wijst met de beschuldigende vinger naar Israël.
Hij stelt in een verklaring dat «het criminele en terroristische, zionistische regime» de weg heeft geplaveid voor een «harde straf». Volgens Khamenei beschouwt Iran het als zijn plicht om de dood van Haniyeh te wreken, omdat hij op Iraans grondgebied is omgebracht.
‘Een laffe daad’
De Palestijnse president Abbas omschreef de moord als «een laffe daad». Hij noemde de dood van Haniyeh «een serieuze escalatie» in de strijd tussen Israël en Hamas. Abbas is de leider van Fatah, de partij die de Westelijke Jordaanoever bestuurt. De president roept het Palestijnse volk op «zich te verenigen en geduldig en standvastig te blijven».
Ook de Houthi-rebellen in Jemen hebben de dodelijke luchtaanval op Haniyeh veroordeeld. «Hem tot doelwit maken is een afschuwelijke terroristische misdaad en een flagrante schending van wetten», zegt een politieke functionaris van de Houthi’s.
Duitsland roept op tot ‘maximale terughoudendheid’
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken pleit voor een wapenstilstand in de Gazastrook na de dood van Haniyeh. De minister zei tijdens een bezoek aan Singapore ook dat de Verenigde Staten niet op de hoogte waren van de dodelijke aanval en er niet bij betrokken waren.
Blinken zegt niet te willen speculeren over de schuldige. Volgens hem is een staakt-het-vuren de beste manier om de spanningen te laten afnemen.
De Duitse regering heeft opgeroepen tot «maximale terughoudendheid» na de dodelijke aanval. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat «de logica van represailles het verkeerde pad is». Hij noemde het daarentegen «essentieel om verdere escalatie en een regionale opflakkering van geweld te voorkomen».
‘Een verraderlijke moord’
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan haalt stevig uit na de dood van Haniyeh. Hij sprak van een «verraderlijke moord» op een man die hij als zijn «broeder» beschouwt. «Moge God mijn broer Ismail Haniyeh, die na deze afschuwelijke aanval als martelaar is gestorven, genade schenken», schreef Erdogan op X.
Hij zei ook dat de moord een poging is om het Palestijnse volk «te intimideren» en het verzet in Gaza «te breken». Maar volgens de Turkse president «zal de zionistische barbarij haar doelen niet bereiken», waarmee hij verwijst naar de acties van Israël.
Eerder had het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken de aanval op Haniyeh bestempeld als «een schandelijke moord». Het ministerie ziet de aanval als bewijs dat de Israëlische premier Benjamin Netanyahu «geen intentie heeft om vrede te bereiken» in de Gazastrook.
Angst voor escalatie en meer instabiliteit
Qatar noemt de dood van de politieke leider van Hamas een «gruwelijke daad» en waarschuwt voor een «gevaarlijke escalatie». Haniyeh leefde in ballingschap in Qatar.
Ook het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken veroordeelt de dodelijke aanval op Haniyeh. Peking is tegen moord als oplossing voor een conflict, zegt een woordvoerder van het ministerie. «China heeft altijd gepleit voor het oplossen van regionale geschillen via onderhandelingen en dialoog.»
Peking zegt ook «hoogst bezorgd» te zijn over de gevolgen van de moord, omdat die tot verdere instabiliteit in de regio kan leiden.