Het voortbestaan van TikTok in de Verenigde Staten hangt aan een zijden draadje. Over een maand moet de videoapp zijn verkocht aan een Amerikaanse partij, anders gaat TikTok in de ban. Alleen Donald Trump kan de boel nog redden.
Het TikTok-moederbedrijf ByteDance heeft tot 19 januari de tijd om de app van de hand te doen. De VS noemt TikTok onder het Chinese eigenaarschap een bedreiging voor de maatschappij. Persoonlijke gegevens van Amerikanen zouden in handen van Chinezen kunnen komen en de Chinese overheid kan informatie op het platform manipuleren, waarschuwen inlichtingendiensten.
TikTok ontkent al tijden dat het een Chinees bedrijf is, omdat het voor het grootste deel in handen is van internationale investeringsmaatschappijen. Ook innige banden met de Chinese overheid worden stellig ontkend.
Het Amerikaanse ministerie van Justitie en TikTok zijn in rechtszaken verwikkeld rondom de dreigende ban. Vorige week bepaalde een rechter nog dat de aanstaande regels voor verkoop of een ban nageleefd moeten worden. Een aangevraagd uitstel werd ook niet gehonoreerd.
TikTok Jack
President Joe Biden kan er nog voor zorgen dat de zaak wordt doorgeschoven naar zijn opvolger: Trump. Die heeft voor de verkiezingen gezegd dat hij een TikTok-ban niet zou toestaan. Overigens pleitte Trump vier jaar geleden zelf nog voor een ban, maar dat kwam toen niet rond.
Het is niet duidelijk hoe Trump het verbod dan zou willen tegenhouden. De aankomende president zei op een persbijeenkomst dat hij veel aan TikTok heeft gehad tijdens zijn campagne. “Ik heb een mannetje met de naam ‘TikTok Jack’, die effectief werk heeft geleverd”, zei Trump, die claimt dat hij mede dankzij de app het merendeel van de jeugdstemmen heeft gekregen.
“Ik heb TikTok gebruikt, dus ik kan het niet echt haten”, zegt Trump. Volgens hem lost een verbod niets op omdat een andere app dan het gat opvult. “Dat is misschien niet eerlijk. Wat de rechter eigenlijk zei, is: je mag een verbod aan een dienst opleggen als je kan bewijzen dat er een Chinees bedrijf achter zit.”
Hoge boetes dreigen
Na 19 januari riskeren techbedrijven enorme boetes als ze ondanks een verbod mensen tóch toelaten tot TikTok. Dat geldt dan bijvoorbeeld voor Google en Apple, die het platform aanbieden in hun appwinkels. Zelfs als Trump niet achter de ban staat, kunnen autoriteiten die boetes alsnog handhaven.
TikTok houdt ondertussen hoop. Het bedrijf zegt dat de monden van 170 miljoen Amerikanen worden gesnoerd als niemand ingrijpt. Volgens TikTok is dat in strijd met de vrijheid van meningsuiting, die is vastgelegd in de grondwet.
“Het hooggerechtshof heeft in het verleden vaak laten zien die vrijheid heel belangrijk te vinden”, zegt een woordvoerder tegen CNN. Het bedrijf verwacht daarom een uitspraak in zijn voordeel, al denken critici dat het beschermen van de nationale veiligheid als belangrijker wordt gezien.
Rivalen kunnen profiteren van TikTok-verbod
De eerste effecten van de onduidelijkheid rondom de TikTok-ban zijn al zichtbaar. Amerikaanse TikTok-makers vragen hun volgers voor de zekerheid om ze ook op andere platforms te volgen, meldt Reuters. TikTokkers met honderdduizenden volgers verwijzen naar diensten als Instagram en YouTube.
Adverteerders blijven actief op TikTok zolang het platform nog in de lucht is, omdat ze daar veel potentiële klanten bereiken. Volgens een schatting van analysebureau Emarketer komen de advertentie-inkomsten van TikTok dit jaar neer op 12,3 miljard dollar (ruim 11,7 miljard euro).
Een analist van Emarketer denkt dat een verbod op TikTok ervoor zal zorgen dat andere socialemediaplatforms, zoals YouTube, Meta en Snap, daarvan profiteren. Zelfstandige videomakers en kleine bedrijven die van TikTok-inkomsten afhankelijk zijn, worden juist de dupe.
Nadat de rechter vorige week had bepaald dat de blokkade van 19 januari overeind zou blijven, was dat bij andere techbedrijven al te merken. De aandelen van Meta (eigenaar van Instagram), Snap en Alphabet (eigenaar van YouTube) werden meteen meer waard.
