Op 4 augustus 2025 heeft het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken aangekondigd dat Rusland zich niet langer zal houden aan het eerder ingestelde eenzijdige moratorium op de inzet van raketten met een bereik van 500 tot 5500 kilometer. De verklaring markeert een radicale koerswijziging van Moskou ten aanzien van het INF-verdrag, dat in 2019 formeel werd beëindigd.
Moskou reageert op Amerikaanse inzet in Europa en Azië
Volgens een bericht van Deutsche Welle rechtvaardigt Rusland de stap met beweringen over de plaatsing van door de VS vervaardigde middellangeafstandsraketten op de grond in Europa en het Aziatisch-Pacifisch gebied. De Russische regering stelt bovendien dat mobiele lanceersystemen zoals HIMARS en M270MLRS, die door de Verenigde Staten aan Oekraïne geleverd worden, feitelijk kunnen functioneren als INF-verboden installaties.
Erosie van het internationale ontwapeningskader
Het afschaffen van het moratorium ondermijnt de laatste restanten van het post-Koude Oorlog ontwapeningsregime, met name het INF-verdrag (1987–2019), en dreigt andere cruciale verdragen, zoals het START-verdrag dat in 2026 afloopt, verder te verzwakken. De inzet van middellangeafstandsraketten, die nucleair inzetbaar kunnen zijn, verlaagt bovendien de drempel voor een nucleair conflict. Vanwege hun korte vliegtijd — tussen de 5 en 15 minuten — laten ze weinig tijd over voor detectie, inschatting en besluitvorming.
Directe bedreiging voor Europa en de NAVO
Moderne Russische raketten zoals de 9M729 (ook bekend als SSC-8) en de RS-26 Rubezh, kunnen strategische doelen in Europa bereiken, waaronder hoofdsteden van NAVO-lidstaten. Oekraïne en buurlanden zoals Polen en de Baltische staten bevinden zich in een verhoogde risicopositie. Dit werd pijnlijk duidelijk op 21 november 2024, toen Rusland een raket van het type “Oreshnik” inzette bij een aanval op de stad Dnipro — een duidelijke indicatie dat Moskou deze systemen test en inzet in gevechtssituaties.
Nieuwe dreigingen en strategische implicaties
De ontwikkeling en mogelijke inzet van systemen zoals de Iskander-M, evenals nieuwe hypersonische raketten, vergroot de offensieve capaciteit van Rusland aanzienlijk. Experts waarschuwen dat deze capaciteiten niet alleen militaire dreiging vormen, maar ook bedoeld kunnen zijn om politieke druk uit te oefenen op landen die Oekraïne steunen of samenwerken met de NAVO.
De Russische diplomatieke lijn dat het Westen verantwoordelijk is voor de vermeende destabilisatie moet worden gezien als een poging om internationale veroordeling af te wenden. Deze tactiek kan Moskou echter verder isoleren binnen het internationale systeem, aangezien veel landen de Russische stap als een directe dreiging zullen zien.
Regionale risico’s nemen toe
De mogelijke plaatsing van raketten nabij NAVO-grenzen of in conflictgebieden zoals Oekraïne verhoogt het risico op burgerslachtoffers. In het geval van verdere escalatie dreigen buurlanden van Rusland geconfronteerd te worden met grootschalige humanitaire crises, waaronder vluchtelingenstromen en economische schade.
Het besluit van Moskou om het moratorium op middellangeafstandsraketten op te heffen wordt door experts beschouwd als een escalatie met verstrekkende gevolgen. Het vergroot de kans op een nieuwe wapenwedloop, ondermijnt internationale veiligheid en verhoogt de spanningen aan de rand van Europa en Azië.
