Nederland gaf zeker 25 miljard euro uit aan duurzame energie in 2023

Nederland heeft vorig jaar zeker 25 miljard euro geïnvesteerd in de huishouding van duurzame energie, schat SEO Economisch Onderzoek. Het gaat hierbij om uitgaven aan bijvoorbeeld zonnepanelen, isolatiemateriaal en het elektriciteitsnet.

Het onderzoek is gedaan in opdracht van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Invest-NL, Rabobank, Alliander en Gasunie. Zij concluderen dat de sector duurzame energie “inmiddels een stevige economische betekenis heeft”.

Huishoudens gaven samen 3,9 miljard euro uit, waarvan 2,1 miljard aan zonnepanelen. De overige 1,8 miljard euro aan investeringen werd gedeeltelijk gesubsidieerd door de overheidssubsidie ISDE. Dat geld ging vooral naar warmtepompen en isolatiemaatregelen.

De ISDE keerde 534,7 miljoen euro uit in 2023, waarvan 85 procent naar woningeigenaren ging. De overige 15 procent belandde bij zakelijke gebruikers, zoals vve’s en verenigingen.

Bedrijven gaven met 14 miljard het meeste geld uit. Daarna volgden de netbeheerders. Zij investeerden 7 miljard. De twee landelijke netbeheerders TenneT en Gasunie gaven 2,9 miljard euro uit aan het elektriciteitsnetwerk. Daarnaast investeerden zij 0,2 miljard in het gastransportnetwerk.

‘Makkelijke fase is voorbij’

Volgens NVDE liggen deze cijfers “ruwweg in lijn met de huidige indicaties van de investeringen die tot 2025 jaarlijks nodig zijn om onze energie- en klimaatdoelen voor de lange termijn in beeld te houden.”

Maar de makkelijke fase van de energietransitie is volgens NVDE-voorzitter Olof van der Gaag voorbij. “De komende jaren moeten we werken aan een ingrijpende systeemverandering, in de productie van energie, de infrastructuur en bij de energiegebruikers”, zegt hij. “De investeringen zullen daarom structureel omhoog moeten én op de juiste plekken moeten worden gedaan.”

De vraag is of het geld nu bij de juiste sectoren en technieken belandt. “Hoewel er veel wordt geïnvesteerd in hernieuwbare elektriciteit, roept het rapport bijvoorbeeld de vraag op of er wel genoeg aandacht is voor andere cruciale ontwikkelingen, zoals de transitie van aardgas naar duurzame warmte.”

De studie is overigens niet compleet, benadrukt SEO. Onderzoekers hebben zich vooral gebaseerd op subsidies en fiscale regelingen. “Maar dit beeld is niet volledig.”