Redactie
Radicaal-rechtse en conservatieve partijen vierden zondagavond een feestje. Ze winnen flink meer zetels in het Europees Parlement. Maar dat hoeft niet per se een koersverandering te betekenen; het politieke midden van het Parlement blijft stabiel overeind.
Commissievoorzitter Ursula von der Leyen stond donderdagavond juichend op het podium. Haar christendemocratische ‘Europese familie’ heeft de meeste zetels behaald.
De Europese Volkspartij (EVP), waar ook de Nederlandse partij CDA en straks waarschijnlijk BBB en NSC toe behoren, is al jaren het grootste blok in het Europees Parlement. De fractie werkt in Brussel traditiegetrouw samen met de sociaaldemocraten (S&D), de op een na grootste Europese familie.
De twee groepen hebben elkaar ook de komende vijf jaar weer nodig. Zonder de ander komen ze in het Europees Parlement nooit aan een meerderheid. Maar voor die meerderheid moeten ze ook nog steun vergaren bij een andere Europese familie.
Centrumrechts wil door met samenwerken via midden
De Duitser Manfred Weber, de leider van de EVP, zei zondagavond al dat hij daarvoor richting de liberalen kijkt. De drie fracties werkten afgelopen vijf jaar ook al nauw samen. De Europese Commissie, het machtigste instituut in Brussel, leunde voor zijn groene en progressieve plannen op deze coalitie.
Webers woorden zullen voor een zucht van verlichting hebben gezorgd bij de sociaaldemocraten. Die wilden dat Von der Leyen in aanloop naar de Europese verkiezingen kleur bekende. Ze riepen haar op om een samenwerking met de nationaalconservatieven op rechts uit te sluiten, maar de Commissievoorzitter hield haar kaarten tegen de borst.
De liberalen zelf zullen ook blij zijn met de uitgestoken hand. De fractie kreeg de grootste klap te verduren en verlies zo’n twintig zetels. De Groenen zullen maandag eveneens met een kater wakker zijn geworden. Zij hebben flink verloren, en ook zij kunnen zich optrekken aan de woorden van Weber. De Groenen trekken in het Parlement veel samen op met de sociaaldemocraten.
Ruk naar rechts in Parlement op eerste gezicht nog niet zichtbaar
Eén ding was al wel duidelijk: samenwerking met de radicaal-rechtse familie I&D zit er niet in. Daar stonden alleen de nationaalconservatieven voor open.
I&D is een verzameling van radicaal-rechtse en populistische partijen. De PVV van Geert Wilders is erbij aangesloten. En bijvoorbeeld ook het Franse Rassemblement National van Marine Le Pen. Die partij zorgde zondagavond voor de grootste opschudding in Europa. Een op de drie Fransen stemde erop. Dat levert I&D veel zetels op.
De ruk naar rechts is op het eerste gezicht nog niet goed terug te zien aan de nieuwe samenstelling van het Parlement. Maar dat kan veranderen: er zijn nog veel rechtse Europarlementariërs op zoek naar een politieke familie. Ze zouden zich nog kunnen aansluiten bij óf I&D, óf de nationaalconservatieven.
